Page 80 - kpi21595
P. 80
หลายมิติทั้งเรื่องความรู้ความเข้าใจบทบาทและความสำคัญของการเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ความ
สนใจความเป็นไปของบ้านเมือง การตระหนักในศักยภาพของตนเองและการเข้าไปมีส่วนร่วมกับกิจกรรมทาง
สังคมและกิจกรรมทางการเมืองในชุมชน เพื่อเป็นการตรวจสอบเรื่องการเปลี่ยนแปลงความเป็นพลเมืองที่เกิด
ขึ้นกับประชากรในพื้นที่ขยายผลพร้อมทั้งตรวจสอบประสิทธิภาพของเงื่อนไขด้านปัจจัยนำเข้าและกระบวนการ
สร้างความเป็นพลเมืองของแกนนำพลเมืองไปพร้อมกัน สำหรับข้อมูลแบบสัมภาษณ์ทั้ง 3 แบบนั้นสามารถดู
รายละเอียดได้ในภาคผนวก ฉ
สำหรับเครื่องมืออีกชิ้นหนึ่งที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้สำหรับจัดสนทนากลุ่ม (focus group) ผู้นำ
ท้องที่และผู้นำท้องถิ่นจากอำเภอนำร่องที่ต้องการศึกษาเชิงลึก ก็คือ แนวทางคำถามและรูปแบบการจัดสนทนา
กลุ่ม ซึ่งจะกำหนดให้ใช้แนวทางคำถามและรูปแบบการจัดสนทนากลุ่มแบบเดียวกันนี้กับการสนทนกลุ่มผู้นำ
ชุมชนทุกแห่ง เพื่อให้ข้อมูลที่ได้ครบถ้วนตามกรอบคำถามหลักคำถามรองและสามารถเทียบกันได้ในการ
วิเคราะห์ผล สำหรับแนวทางคำถามในส่วนนี้ จะมุ่งเน้นเป็นการตรวจสอบข้อมูลโครงการ/นโยบายในระดับ
อำเภอและระดับจังหวัดที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมความเป็นพลเมืองอันเป็นชุดข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์
นายอำเภอเป็นหลัก รวมไปถึงเพื่อสอบถามโครงการเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองในระดับตำบลที่
นอกเหนือไปจากโครงการที่ปรากฎอยู่ในแผนพัฒนาจังหวัดและอำเภอในส่วนของตำบลต่างๆ ตลอดจนเพื่อ
ตรวจสอบความสำเร็จของโครงการเหล่านั้นว่ามีศักยภาพในการส่งเสริมความเป็นพลเมืองตระหนักรู้และ
กระตือรือร้นได้เพียงใด สำหรับแนวทางในการจัดสนทนากลุ่มนั้นกำหนดให้มีขั้นตอนดังนี้ 1) ผู้วิจัยอธิบาย
โครงการปฏิบัติการเสริมสร้างพลังพลเมืองที่สถาบันพระปกเกล้าดำเนินการมาระหว่างปี 2559-2561 เป้าหมาย
ของโครงการและวัตถุประสงค์ในการประชุม 2) สอบถามความเข้าใจเกี่ยวกับพลเมืองและความสำคัญของ
พลเมือง ด้วยคำถาม “พลเมืองคือใคร สำคัญอย่างไร” โดยให้ผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มเขียนคำตอบลงในกระดาษ
โดยไม่ต้องระบุชื่อ เนื่องจากผู้วิจัยเพียงต้องการสร้างบรรยากาศและเก็บข้อมูลความเข้าใจเรื่องพลเมืองใน
ภาพรวมเท่านั้น ที่สำคัญคือต้องการให้กิจกรรมนี้เชื่อมโยงไปสู่กิจกรรมหลักในการสอบถามโครงการเกี่ยวกับ
พลเมืองและการประเมินความสำเร็จของโครงการที่ผ่านมา 3) เมื่อผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มเขียนคำตอบเสร็จแล้ว
ผู้ช่วยวิจัยจะเก็บคำตอบและอ่านคำตอบเหล่านั้น จากนั้น ผู้วิจัยจะให้คำอธิบายเรื่องพลเมืองในภาพรวมตาม
นิยามพลเมืองตระหนักรู้และพลเมืองกระตือรือร้นที่กำหนดไว้ตามกรอบการวิจัย 4) สอบถามเรื่องโครงการ
สร้างความเป็นพลเมืองในระดับอำเภอและระดับตำบลที่ผ่านมาว่ามีโครงการใดบ้างและประสบความสำเร็จใน
การสร้างความเป็นพลเมืองตระหนักรู้และกระตือรือร้นตามนิยามพลเมืองที่กำหนดไว้หรือไม่ โดยใช้ “สติก
เกอร์” มาเป็นเครื่องมือเสริมในการเก็บข้อมูล โดยผู้วิจัยกำหนดใช้สติกเกอร์ 3 สีเพื่อให้ผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มได้
ประเมินความสำเร็จของโครงการที่มีลักษณะส่งเสริมความเป็นพลเมืองที่มีอยู่ในระดับอำเภอและระดับตำบล
ตามความหมายของสีสติกเกอร์ที่ผู้วิจัยกำหนดไว้ ดังนี้
สติกเกอร์สีเขียว แทนโครงการที่ยังประสบความสำเร็จในการสร้างความเป็นพลเมืองตระหนักรู้และ
กระตือรือร้นตามนิยามที่กำหนดไว้
สติกเกอร์สีเหลือง แทนโครงการที่ประสบความสำเร็จเพียงบางส่วนในการสร้างความเป็นพลเมือง
ตระหนักรู้และกระตือรือร้นตามนิยามที่กำหนดไว้
69
