Page 136 - kpiebook65020

97

รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

139
การหลีกเลี่ยงเพื่อจะไม่ปฏิบัติตามเกณฑ์ในกฎหมาย หรือ Regulatory Circumvention หมายถึง
ค่าใช้จ่ายที่เกิดจากความพยายามในการหาช่องโหว่ในกฎหมายเพื่อให้ไม่ต้องปฏิบัติตามกฎหมายหรือเพื่อ
140
ปกปิดการกระท าที่ละเมิดหรือขัดต่อกฎหมาย ซึ่งรวมถึงพฤติกรรมการทุจริตต่าง ๆ ด้วย หากผู้ที่อยู่ใต้บังคับ
กฎหมายมีค่าใช้จ่ายในลักษณะนี้เป็นจ านวนมากเป็นสัญญาณที่ชี้ให้เห็นว่ากลไกในกฎหมายอาจมีปัญหา ท า

ให้ผลของการบังคับใช้ไม่ตรงตามเจตนารมย์ของกฎหมาย

การเพิ่มบทวิเคราะห์ผลกระทบโดยรวมของร่างกฎหมายในล าดับท้ายของรายงาน
การวิเคราะห์ผลกระทบฯ จะเป็นโอกาสให้หน่วยงานได้ไตร่ตรองพิจารณาโดยละเอียดมากขึ้นว่าการก าหนด
มาตรการต่าง ๆ ในร่างกฎหมายเป็นไปโดยรอบคอบและรอบด้านหรือไม่

2.5.2.2 การรายงานการตรวจสอบเนื้อหาของร่างกฎหมาย

ในส่วนที่ 2 ของรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย เป็นการ
ตรวจสอบเนื้อหาของร่างกฎหมาย สอดคล้องกับหลักการของหมวด 3 ของพระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การ

จัดท าร่างกฎหมายฯ โดยจะพิจารณาเหตุผลความจ าเป็นในการใช้

(1) ระบบอนุญาต

(2) ระบบคณะกรรมการ

(3) การก าหนดโทษอาญา

(4) การก าหนดดุลพินิจในการออกค าสั่งทางปกครองหรือด าเนินกิจการทางปกครอง

หน่วยงานที่ต้องการจะเสนอให้ใช้กลไกข้างต้นในการแก้ปัญหาตามที่ระบุในข้อ 1 ต้อง
พิจารณาไตร่ตรองถึงเหตุผลความจ าเป็นในการใช้มาตรการเหล่านี้ให้ถี่ถ้วนก่อน ว่าจะสามารถท าให้บรรลุ
วัตถุประสงค์ของกฎหมายที่ตั้งไว้ได้จริงหรือไม่ เนื่องจากกลไก 4 ประการข้างต้นนี้เป็นมาตรการทางกฎหมายที่

พบได้แพร่หลายในระบบกฎหมายของประเทศไทย และมักจะเป็นมาตรการส าคัญที่สร้างอุปสรรค ภาระ หรือ
ผลกระทบทางด้านร้ายต่อผู้เกี่ยวข้อง ทั้งต่อภาครัฐและภาคประชาชน เฉพาะกรณีที่หน่วยงานได้ก าหนดกลไก
141
เหล่านี้ไว้ในร่างกฎหมายที่เสนอเท่านั้น ที่จะต้องจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบฯ ในส่วนนี้ ทั้งนี้
รูปแบบของรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย (check list) ได้แสดงไว้ใน ภาคผนวก ก.

139 Dreher, Axel, and Martin Gassebner, "Greasing the wheels? The impact of regulations and corruption on
firm entry," Public Choice 155, no. 3-4 (2013): 413-432. Anti-Circumvention of Standards for Better Market
Surveillance, “Definition of circumvention and its impacts,” form https://www.anti-circumvention.eu
/project-activities/definition-circumvention-and-its-impacts>
140
ตัวอย่างของพฤติกรรมที่เรียกได้ว่าเป็น regulatory circumvention เช่น การที่บริษัท Volkswagen เลือกที่จะพัฒนา
ซอฟต์แวร์ขึ้นใหม่เพื่อโกงระบบการตรวจสอบการปล่อยก๊าซพิษ แทนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้เป็นไปตามที่กฎหมายก าหนด
see Russell Hotten, “BBC news: Volkswagen: The scandal explained,” (2015) form https://www.bbc.com
/news/ business-34324772>.
141
แนวทางการพิจารณาเหตุผลความจ าเป็นในการก าหนดกลไกดังกล่าว สามารถศึกษาได้จากค าแนะน าของคณะกรรมการ
พัฒนากฎหมาย ส านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ดังต่อไปนี้
1. ค าแนะน าของคณะกรรมการพัฒนากฎหมาย เรื่อง การใช้ระบบอนุญาตในกฎหมาย พ.ศ. 2562
https://www.krisdika.go.th /librarian/get?sysid=849183&ext=pdf