Page 142 - kpiebook65020

103

รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์
โครงการวิจัยเรื่อง “องค์ความรู้และเครื่องมือส าหรับการตรวจสอบความจ าเป็นในการตรากฎหมาย”

2.6.3 ระบบคณะกรรมการ

มาตรา 21 (6) แห่งพระราชบัญญัติฯ ก าหนดให้หน่วยงานที่จะเสนอร่างกฎหมายต้องไม่ใช้ระบบ
คณะกรรมการ เว้นแต่เพื่อก าหนดนโยบาย หรือก ากับ หรือก าหนดหลักเกณฑ์ หรือเพื่อการอื่นที่จ าเป็น ทั้งนี้
ในกรณีที่น าระบบคณะกรรมการมาใช้ ให้ระบุให้ชัดเจนด้วยว่ามติของคณะกรรมการผูกพันหน่วยงานที่มีผู้แทน

เป็นกรรมการโดยต าแหน่งด้วย
ระบบคณะกรรมการ คือ ระบบการพิจารณาและตัดสินใจในรูปแบบกลุ่มบุคคลที่ก าหนดขึ้นเพื่อให้มี

การด าเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดในด้านการบริหารโดยมีเป้าหมายในการท างานร่วมกัน

การตัดสินใจโดยระบบคณะกรรมการมีข้อดี คือ เป็นการตัดสินใจด้วยผู้แทนจากกลุ่มผู้ที่เกี่ยวข้อง ท า
ให้ได้รับข้อมูลความเห็นจากหลากหลายด้าน และผลการตัดสินใจจะได้รับการยอมรับมากกว่าการตัดสินใจโดย
155
บุคคลเพียงคนเดียว และเป็นการป้องกันการผูกขาดอ านาจไว้ในบุคคลใดบุคคลหนึ่ง
การตัดสินใจโดยระบบคณะกรรมการมีข้อเสียหลายประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาเกี่ยวกับความ

ล่าช้า การหาผู้รับผิดชอบที่แท้จริง (accountability) ซึ่งกระท าได้ยากเมื่อเกิดข้อผิดพลาด ปัญหาที่เกิดจาก
การกระบวนการสรรหาที่มิชอบ การเข้าประชุมแทน การมอบอ านาจแทน รวมทั้งการปฏิบัติงานของ
คณะกรรมการจะมีต้นทุนและค่าใช้จ่ายสูง หลายครั้งจึงท าให้รัฐต้องสูญเสียงบประมาณแผ่นดินโดยไม่
156
จ าเป็น
ข้อเสียของการใช้ระบบคณะกรรมการ มักจะพบในกรณีดังต่อไปนี้

1) การแต่งตั้งให้คณะกรรมการเป็นผู้บริหารงานโดยตรงหรือรับผิดชอบต่อการบริหารงานโดยตรง เว้น

แต่เป็นผู้ควบคุมก ากับผู้บริหารในมหาวิทยาลัย รัฐวิสาหกิจ หรือองค์การมหาชน

2) การแต่งตั้งให้คณะกรรมการมีหน้าที่หรืออ านาจซ้ าซ้อนกับหน่วยงานหรือคณะกรรมการอื่น

3) การแต่งตั้งคณะกรรมการที่จะส่งผลให้การบริการประชาชนหรือการปฏิบัติหน้าที่ราชการเกิด
ขั้นตอนมากขึ้นหรือเกิดความล่าช้า

4) การก าหนดให้นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีจ านวนมากร่วมเป็นกรรมการด้วย

5) การแต่งตั้งคณะกรรมการเพื่อให้เกิดผลเป็นการเบี่ยงเบนความรับผิดรับชอบ (accountability) ใน
ผลของการกระท าได้โดยง่าย

6) การแต่งตั้งคณะกรรมการที่มีวัตถุประสงค์ให้เป็นการด าเนินการแทนภารกิจของคณะรัฐมนตรี

155 W.H. Newman, Administrative Action: The Technique of Organisation and Management, (2nd ed,
Prentice Hall 1963), p. 238-252.
156
ศาสตราจารย์พิเศษ ดร. กมลชัย. รัตนสกาววงศ์, “ปัญหาของระบบคณะกรรมการตามกฎหมาย,” ใน การจัดสัมมนา เรื่อง
หลักเกณฑ์การใช้ระบบคณะกรรมการในกฎหมาย, ณ โรงแรม เดอะ เบอร์เคลีย์ ประตูน้ า, 2560: จาก http://web.
krisdika.go.th /data/outsitedata/article77/file/4-03.pdf.