Page 9 - kpi20756
P. 9
1. หลักการและเหตุผล
ความสัมพันธ์ระหว่างความเหลื่อมล้ำกับประชาธิปไตย
ที่มีคุณภาพ มักมีความเชื่อมโยงถึงความเป็นเหตุเป็นผลกัน
ทั้งในเชิงทฤษฎีและเชิงประจักษ์ ความเหลื่อมล้ำที่สูงขึ้นทำให้
กลุ่มอำนาจทางการเมืองปกป้องผลประโยชน์ของกลุ่มของตนเอง
และทำให้เกิดผลเสียต่อความเป็นประชาธิปไตย จนนำมาซึ่งแรงต้าน
จากประชาชนเนื่องจากความรู้สึกเหลื่อมล้ำ ไม่ได้รับความเป็นธรรม
ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง อีกนัยยะหนึ่งประชาธิปไตย
ที่ไม่มีคุณภาพก็ได้ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำสูงขึ้นเช่นเดียวกัน เช่น
ความไม่เป็นธรรมจากกฎหมาย นโยบายของรัฐ และกลไกการบริหาร
ประเทศจนนำไปสู่ความขัดแย้งทางการเมือง
ในบริบทสากลการพัฒนาประชาธิปไตยให้มีคุณภาพ ได้สะท้อนให้เห็นเป็น
อย่างดีผ่านหลักนิติธรรม การมีส่วนร่วมทางการเมือง การเลือกตั้งอย่างเสรีและ
เป็นธรรม การรับผิดชอบต่อเสียงของประชาชน การมีเสรีภาพในการแสดงออก
ทางการเมือง ความเท่าเทียมโดยไม่เลือกปฏิบัติ และการตอบสนองความต้องการ
และความจำเป็นของประชาชน หากคนในสังคมได้รับสิทธิ โอกาส อำนาจ และศักดิ์
ศรีในฐานะของพลเมืองตามหลักประชาธิปไตยไม่ว่าจะเป็นทางการเมือง เศรษฐกิจ และ
สังคมอย่างครบถ้วน ย่อมเป็นเครื่องชี้วัดที่ดีถึงการมีประชาธิปไตยที่มีคุณภาพ อันจะนำ
มาสู่การลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำในสังคม ซึ่งในปัจจุบันความเหลื่อมล้ำเป็นประเด็นวาระ
สำคัญเร่งด่วนระดับสากลที่สหประชาชาติได้กำหนดการลดความเหลื่อมล้ำเป็นหนึ่งในเป้าหมาย
การพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals-SDGs)
ตลอดระยะเวลาเกือบ 88 ปีที่ผ่านมาบนเส้นทางประชาธิปไตยของไทย ได้มีความพยายาม
อย่างยิ่งที่จะเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยให้เกิดความยั่งยืน เพื่อให้เกิดสังคมที่มีคุณภาพและ
อยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างสันติสุข อย่างไรก็ตามบนความพยายามก่อร่างประชาธิปไตยอย่าง
สมบูรณ์ ด้วยการแก้ไขรัฐธรรมนูญและกฎหมายต่าง ๆ เพื่อสร้างให้สังคมประเทศเกิดความเท่า
เทียม โดยลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำของประชาชนที่ยังไม่ได้รับสิทธิและความเป็นธรรมให้มี
โอกาสได้เข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐานต่าง ๆ และทรัพยากรในประเทศได้อย่างทั่วถึง โดยพบว่า
ความพยายามดังกล่าวสะท้อนผ่านทั้งการวางรากฐานประชาธิปไตยโดยยึดหลักธรรมาภิบาล
การออกแบบรัฐธรรมนูญ การปรับโครงสร้างอำนาจ การสถาปนาองค์กรอิสระขึ้นเพื่อสร้าง
ดุลยภาพที่เหมาะสม การส่งเสริมวัฒนธรรมที่ดีทางการเมือง และการสร้างเสริมการเมือง
ภาคพลเมืองให้เข้มแข็งด้วยการส่งเสริมให้เกิดการกระจายอำนาจอย่างแท้จริง โดยประเทศไทย
ได้บัญญัติเรื่องการขจัดความเหลื่อมล้ำ สร้างความเสมอภาคและเท่าเทียมไว้ในรัฐธรรมนูญ
มาตรา 257 และมาตรา 258 และยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ในยุทธศาสตร์ที่ 4 โดยได้กำหนดให้
ความเหลื่อมล้ำเป็นประเด็นสำคัญที่ต้องเร่งแก้ไข หากแต่ความพยายามลดความเหลื่อมล้ำ
