Page 235 - kpi20858

192

ขอบเหรียญมีอักษรพระปรมาภิไธยรัชกาลปฐมว่า พระพุทธยอดฟ้า และพระปกเกล้า ด้านหลัง
ในวงลายขอบเป็นกลีบบัว มีอักษรภายในว่า เฉลิมพระนครร้อยห้าสิบปีพ.ศ.2325-2475
362

ดังนั้นการสร้างเหรียญที่ระลึกในงานฉลองพระนครครบ 150 ปี ในปี พ.ศ.2475 จึงปรากฏ
มีเหรียญ 2 ประเภทด้วยกัน ซึ่งคณะกรรมการได้ก าหนดประโยชน์ใช้สอยให้แตกต่างกัน

4.2.3.3 เหรียญที่ระลึกในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง

ภายหลังจากเปลี่ยนแปลงการปกครองในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 พระเทวาภินิมมิต ได้
เสนอความคิดต่อต่อรัฐบาลใหม่ ด้วยการสร้างของที่ระลึกการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เป็นเหรียญ

และตราประทับเพื่อใช้ส ารับงานราชการ เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ.2475 โดยมีข้อความดังนี้

ขอประทานเสนอความเหนในวัตถุ ๒ สิ่ง ต่อคณสภาราษฎร์ โดยหวังดีต่อชาติส่วน
หนึ่งของข้าพเจ้าซึ่งมีถานเป็นช่างเขียน ก็มีความยินดีจะออกแบบเพื่อเป็นอนุสาวรีย์แห่งชาติ

ไว้บ้างตามสติปัญญาดังจะเรียนต่อไปนี้

๑. คือ ควรจะสร้างเครื่องราชอิศริยาภรณ์เปนเหรียญที่รฤกส าหรับชาติ และทั้งเปน

เครื่องหมายแห่งความเปลี่ยนแปลงการปกครองของรัฐบาล

๒. ควรสร้างดวงตรา (ชาด) เพื่อใช้ประทับในหนังสือที่เป็นรัฐกิจส าคัญของสภาฯ

วัตถุทั้ง ๒ อย่างนี้ข้าพเจ้าได้คิดไว้แล้วดังจะเรียนชี้แจงรูปลักษณ์ต่อไปนี้คือ ๑ เหรียญ
นี้จะท าด้วยโลหะ ชนิดใดก็ตาม ควรเป็นรูปกลมวัดขนาดวัดผ่าสูนย์กลางโต ๔ เซนติเมตร์

363
แพรแถบของเหรียญนั้นควรเปนสีธงชาติ
อย่างไรก็ดีไม่ปรากฏเอกสารหลักฐานว่า รัฐบาลใหม่นี้มีการตอบรับการสร้างเหรียญที่ระลึก

ในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง และตราประทับดังกล่าว ทั้งนี้สันนิษฐานว่าสืบเนื่องจากการบริหาร

งานของรัฐบาลภายใต้ผู้น าใหม่ มีนโยบายรีบเร่งในการด าเนินงานปรับปรุง สร้างชาติให้พัฒนาไปสู่

รูปแบบใหม่ในมิติกว้าง อาจมุ่งเน้นการพัฒนาระดับชาติ ดังนั้นจึงอาจมิได้เพ่งเล็งแต่เพียงการสร้าง

วัตถุที่ระลึกดังที่พระเทวาภินิมมิตได้น าเสนอ อย่างไรก็ตามต่อมาในปี พ.ศ.2476 พระบาทสมเด็จ
พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการสร้างเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญส าหรับ

เป็นบ าเหน็จความชอบให้แก่ผู้ช่วยเหลือราชการเมื่อครั้งเกิดกรณีกบฏบวรเดช มีลักษณะเป็นเหรียญ

362 สถาบันพระปกเกล้า, “เหรียญสมนาคุณในงานเฉลิมพระนคร 150 ปี ,” เข้าถึงเมื่อ 27 ตุลาคม 2562, เข้าถึง

ได้จาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title
363 “พระเทวาภินิมมิตออกแบบเหรียญและตรา เป็นที่ระลึกในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง,” เอกสารจดหมายเหตุ
ลายลักษณ์, กองกลาง ส านักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, สร.0201.25/394, หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.