Page 279 - kpiebook65064
P. 279
โครงการสังเคราะห์ข้อเสนอ 229
เพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยา
6.3.2 ผลการสัมภาษณ์เชิงลึก
จากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในกระบวนการจัดซื้อยาเข้าสู่
สถานพยาบาล พบว่า ปัญหาในการจัดซื้อยาเข้าสู่สถานพยาบาลที่ส่งผลต่อความมี
ธรรมาภิบาลระบบยา ได้แก่ ปัญหาการส่งเสริมการขายจากผู้แทนยาที่อาจมีผลประโยชน์
ร่วมกันกับคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด (PTC) ของสถานพยาบาล หรือต่อผู้บริหาร
แพทย์ และเจ้าหน้าที่ของสถานพยาบาล ส่งผลให้เกิดปัญหาความขัดกันของผลประโยชน์ (Conflict
of Interest) ในการจัดซื้อยาเข้าสู่สถานพยาบาล ในประเด็นนี้ถือว่าเป็นปัญหาในเรื่องของ
ความโปร่งใส (Transparency) ในการจัดซื้อยา อย่างไรก็ตาม มาตรการควบคุมการส่งเสริม
การขายขึ้นกับแนวนโยบายและหลักเกณฑ์จริยธรรมของสถานพยาบาลและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
เป็นหลัก
โดยผลจากการสัมภาษณ์สามารถสรุปได้ ดังนี้
(1) กฎระเบียบเกี่ยวกับการจัดซื้อยาเป็นเพียงแนวทางปฏิบัติกว้าง ๆ
การจัดซื้อยาเป็นไปตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535
ระเบียบของกระทรวงสาธารณสุขเกี่ยวกับการจัดซื้อยา รวมถึงคู่มือและแนวนโยบายการจัดซื้อยา
ของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้อิสระแก่โรงพยาบาลและการตัดสินใจใช้ยาของแพทย์เป็นหลัก
อย่างไรก็ดี แนวทางปฏิบัติที่ควรจะเป็นและส่งผลต่อธรรมาภิบาลของคณะกรรมการฯ อาจถูก
ละเลยถ้าโรงพยาบาลแต่ละแห่งมิได้ให้ความสำคัญ เช่น การพิจารณาเพื่อนำยาเข้าสู่บัญชียาของ
โรงพยาบาลควรพิจารณาในรูปของคณะกรรมการ PTC แต่บางแห่งการคัดเลือกยาเป็นเพียง
การตกลงกันภายในโดยไม่ต้องจัดประชุมคณะกรรมการ
(2) การส่งเสริมการขายต่อสถานพยาบาล
ผู้ให้สัมภาษณ์หลายท่านเห็นตรงกันว่า การส่งเสริมการขายมีความสำคัญและ
มีอิทธิพลสูงทั้งต่อบุคลาการทางการแพทย์และคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัดของ
โรงพยาบาล การจัดการต่อการส่งเสริมการขายในปัจจุบันขึ้นอยู่กับการจัดการภายในโรงพยาบาล
และการจัดการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียตามความสมัครใจเป็นหลัก ถ้าโรงพยาบาลใดมีความเข้มแข็ง
หรือสามารถตรวจสอบการใช้ยาของแพทย์ไม่ให้เป็นไปตามความเชื่อหรือแรงจูงใจจากการส่งเสริม
การขายได้ มีการถ่วงดุลกันเองภายในอย่างดีก็จะช่วยป้องกันการส่งเสริมการขายที่ผิดหลัก
จริยธรรมได้ ผู้ให้สัมภาษณ์บางท่านกังวลถึงความเข้มงวดที่แตกต่างกันของการควบคุมว่า “ของเรา
โรงพยาบาลใหญ่เขามียาที่มีมาตรฐานเข้ามาอยู่แล้ว คือ ปัจจุบันมันไม่สามารถที่จะเอาส่วนลดได้
แจกฟรีก็ไม่ได้ ก็จะมาในรูปแบบการไปประชุมกับต่างประเทศ แต่ผมไม่แน่ใจโรงพยาบาล
ต่างจังหวัด การที่เขาคัดเลือกว่าจะให้ใคร เขาใช้หลักเกณฑ์อะไร ก็อาจจะเลือกคนที่มี power
เยอะ ใช้แล้วคนอื่นใช้ตาม คือพวกนี้ก็ไม่ได้มีปัญหามาก เพราะเราก็ไม่ได้สัญญากับเขา ก็พยายาม
วางตัวให้อยู่บนความวิชาการ” 35
35 สัมภาษณ์, ผู้ให้สัมภาษณ์ L,วันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2557
บทที่ 6
สถาบันพระปกเกล้า
