Page 115 - kpi21078
P. 115
10 จังหวัด...พลังพลเมือง
ผลประโยชน์ต่อเนื่องในระยะยาวต่อไปก็คือ ผู้นำขยายสู่ลูกบ้าน และสิ่งที่
หวังไว้ก็ประสบผลสำเร็จ ได้รับความร่วมมืออย่างชนิดที่คาดไม่ถึง จากการ
ลงพื้นที่พูดคุยทำให้ทราบว่าแต่ละหมู่บ้านที่มีกฎข้อบังคับในการดูแลป่า
ของแต่ละหมู่อยู่ ซึ่งในขณะนั้นเป็นแค่ข้อตกลงไม่ใช่กฎหมาย การที่
ชาวบ้านจะตัดต้นไม้หนึ่งต้นจะต้องได้รับการอนุญาตจากชุมชนเสียก่อน
ซึ่งไม่มีกฎหมายรองรับ ชาวบ้านบางคนเลือกเกิดไม่ได้ เกิดมาก็อาศัยอยู่
ในพื้นที่ที่เป็นป่าสงวนแล้ว บางคนก็ไม่รู้ว่าสิ่งที่ทำอยู่มีความผิดหรือไม่
ดังนั้นการจะดำเนินการต่าง ๆ สิ่งที่ควรคะนึงมากกว่าผลสำเร็จที่จะได้
ก็คือความรู้สึกของชาวบ้าน เราไม่สามารถไปบอกว่าเขาผิด เพราะพวกเขา
อาศัยอยู่มาก่อน ซึ่งบุคคลภายนอกส่วนใหญ่อาจจะคิดว่าพื้นที่ที่พวกเขาอยู่
นั้นเป็นการบุกรุกป่า กฎหมายของประเทศไทยที่ประกาศขึ้นมานั้นก็บ่งชี้ว่า
เขาบุกรุกป่าชาวบ้านต้องยอมรับว่าสิ่งที่กระทำนั้นมีความเกี่ยวข้องกับ
หน่วยงานภาครัฐ มีกฎหมาย มีแนวทางที่ต้องปฏิบัติกับทางรัฐ แล้วเราจะ
ทำอย่างไรกันดีที่จะให้ชาวบ้านอยู่ร่วมกับป่าไม้ ลำธารและธรรมชาติได้โดย
ไม่ผิดกฎหมายและยังสามารถดูแลทรัพยากรธรรมชาติและเข้าไปใช้
ประโยชน์ร่วมกันได้ นี้เป็นการดำเนินการที่ต้องใช้ความระมัดระวังและ
ละเอียดอ่อนอย่างมากในเรื่องของความรู้สึก
เมื่อมีผู้บุกรุก ย่อม มีผู้รักษา สู่ การขยับทั้งจังหวัด... เป็นเวลา
มากกว่า 10 ปี จนถึงปัจจุบันนี้ที่ศูนย์พัฒนาการเมืองภาคพลเมืองสถาบัน
พระปกเกล้า จังหวัดน่าน ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาการบุกรุก
ที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยของชาวบ้าน เพราะการขาดแคลนหลาย ๆ
ประการ และความหลากหลายของกลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ การไม่มี
พื้นที่ทำกินที่แน่นอนเป็นของตนเอง การไม่มีพื้นที่อาศัยที่แน่นอนของ
กลุ่มคนที่อาศัยอยู่บนพื้นที่สูง ทำให้เกิดการบุกรุกพื้นที่ป่า ทำไร่เลื่อนลอย
เพียงเพราะความอยู่รอดของตนเองในสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปตาม
กาลเวลา...
10 สถาบันพระปกเกล้า
