Page 648 - kpi17968

637

ก ั การบรรล หลักนิติธรรม

ศ.วิทิต มันตาภรณ์ ชี้ถึงกุญแจสำคัญที่จะช่วยบรรลุหลักนิติธรรมของสังคม
ไทย 5 ประการคือ

1) ความเป็นมาตรฐานสากล (International Standard + Local
Wisdom) แม้ว่าการนำหลักนิติธรรมมาใช้ต้องนำไปประยุกต์ให้

เหมาะสมในแต่ละสังคม แต่มาตรฐานขั้นต่ำที่เป็นสากลต้องมีและ
จำเป็น ความท้าทายของสังคมไทยต้องยืนกับมาตรฐานนิติธรรม
ในระดับสากลในเรื่อใดและระดับใด

2) การตรวจสอบถ่วงดุล (Check and Balance) หลักนิติธรรมที่เกิด
ปัญหาระหว่างองค์กร 2 องค์กร มักจะมีองค์กรที่สามมาชี้ถึง

หลักนิติธรรม ในองค์กรทุกองค์กรต้องมีหลักการคานและถ่วงดุล เช่น
ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารในระบบการเมือง เมื่อระบบ
การเมืองประสบปัญหาจะพบฝ่ายที่สามเข้ามาเช่น ศาลรัฐธรรมนูญ

และศาลยุติธรรม การออกแบบหลักการถ่วงดุลจะทำได้ 3 ระดับ คือ
1) การถ่วงดุลระดับภายในระบบเอง 2). การถ่วงดุลระดับที่ข้ามระบบ
โดยองค์กรที่ถูกออกแบบมาต้องชี้ถึงความเป็นนิติธรรม และรวมถึง

3). การควบคุมกันเองหรือการควบคุมภายใน ให้ดำรงหลักนิติธรรมไว้
ซึ่งเป็นความท้าทายของสังคมไทยในการสร้างสร้างการควบคุมตนเอง
จากภายในของปัจเจก (Self-Control) และการควบคุมตนเองโดย

สังคม (Social Control) ได้อย่างไร

3) ความสามารถในการเข้าถึงระบบยุติธรรม (Access to Justice)

ทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ทุกคนอยู่ภายใต้กฎหมายที่เสมอกัน
แต่ที่ถกเถียงกันถึงกระบวนการยุติธรรมที่ล่าช้าที่ทำให้สังคมไทย
มีความท้าทายในการทำให้กระบวนการยุติธรรมประกันหลักนิติธรรม

ด้วย การเข้าถึงหรือจัดให้มี รวมถึงการช่วยเหลือในกระบวนการ
ยุติธรรมและเปิดโอกาสให้ทุกคนได้รับความรู้ความเข้าใจต่อ
กระบวนการยุติธรรมหรือ Justice Education

ปาฐกถาปด