Page 652 - kpi17968

641

การป ิร ป ร า หลักนิติธรรม ร ป น

การสร้างหลักนิติธรรมเป็นประเด็นท้าทายของประเทศ ที่เราต้องกลับไปดู
โอกาสหรือแผนการอะไรในการแก้ปัญหาเหล่านี้ เช่น

1) การร่างรัฐธรรมนูญในปัจจุบัน อาจต้องคำนึงถึงความท้าทายของการ
สร้างหลักนิติธรรมและคำนึงถึงสาระของหลักนิติธรรมที่มีความชัดเจน

ในทางปฏิบัติว่าจะสร้างกฎหมายและกระบวนการอย่างไร มากกว่า
การเขียนคำพูดว่าต้องทำตามหลักนิติธรรม

2) แนวทางการปฏิรูปประเทศไทย (National Reform) และการ
ปฏิรูปกฎหมาย (Legal Reform) ที่รัฐบาลให้ความสำคัญ ถือเป็น
เครื่องมือสำคัญในการแก้ไขปัญหาสังคมที่เกี่ยวข้องกับหลักนิติธรรม

3) กระบวนการสร้างความปรองดองที่ยั่งยืนคือความสำคัญ ที่ทำให้
คนรู้สึกว่าไม่มีผู้แพ้และผู้ชนะและทำให้คนรู้สึกได้ว่าสังคมที่เป็นธรรม

เกิดขึ้นได้จริง

4) การแก้ปัญหาทุจริต เป็นปัญหาและหลักการสำคัญที่บ่งชี้ถึงความเป็น
นิติธรรมในสังคมจะทำอย่างไร ข้อเสนอการเพิ่ม “ต้นทุน” การ
คอรัปชั่นให้สูงขึ้นมากกว่าผลตอบแทนอาจเป็นคำตอบทางหนึ่งของ
สังคมนี้ เมื่อคนที่กระทำการคอร์รัปชั่นแล้วเมื่อคำนึงถึงต้นทุนที่ต้อง

ความเสี่ยงจากการลงโทษทางกฎหมาย ค่าปรับ หรือการลงโทษทาง
สังคม อาจช่วยให้เกิดความยับยั้งชั่งใจ

สิ่งที่รัฐบาลต้องทำในระยะเปลี่ยนผ่าน คือ การสร้างวัฒนธรรมการเคารพ
กฎหมาย มีการกล่าวถึงเสมอถึงเรื่อง “วัฒนธรรมไทยกับการปฏิบัติตาม

กฎหมาย” ต้องแก้การกระทำ “อย่างไทยๆ” ให้ทุกคนเคารพกติกา อย่างไรก็ตาม
การสร้างวัฒนธรรมการเคารพผู้อื่นและการมีนิติธรรมเป็นเรื่องที่อยู่นอกเหนือ
หน้าที่ของรัฐบาลฝ่ายเดียวเพราะรัฐบาลอาจไม่อาจสร้างสิ่งที่เรียกว่า
“หลักนิติธรรมพื้นฐานของสังคม” ในช่วงระยะเวลาอันสั้นเพียงฝ่ายเดียว

ปาฐกถาปด