Page 650 - kpi17968
P. 650
639
คุณธรรม มนุษยธรรม และความชอบธรรม ซึ่งตกลงแล้วประเทศที่ไม่มี
ประชาธิปไตยจะมีหลักนิติธรรมได้หรือไม่ ซึ่งได้ข้อสรุปว่าหลักนิติธรรมจึงเสมือน
“ศีล” ที่ควบคุมสังคม ไม่ใช่การเลือกตั้งและมีรัฐธรรมนูญเท่านั้น การมี
ประชาธิปไตยเป็นไปไม่ได้ถ้าปราศจากหลักนิติธรรม
รูปภาพที่ 2: การปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบไร้นิติธรรมและมีนิติธรรม
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือ งานวิจัยของสถาบันพระปกเกล้าที่ได้รับมอบหมาย
ให้ศึกษาเรื่องการสร้างความปรองดอง พบว่าชุดความคิดเห็นที่แตกต่างกัน
ด้านประชาธิปไตย 2 ด้าน ไม่ทับซ้อนกันอย่างเด็ดขาด ชุดความคิดหนึ่งคือ
ประชาธิปไตยคือการเลือกตั้งและเสียงข้างมาก แต่อีกชุดหนึ่งกล่าวว่าถึงจะมี
เสียงข้างมากต้องมีหลักนิติธรรม คุณธรรม และสิทธิมนุษยชนด้วย สิ่งนี้คือ
ความขัดแย้งที่ปรากฏให้เห็นในความขัดแย้งทางการเมืองใน 7-8 ปีขึ้นมา ไม่ว่าจะ
เป็นการต่อต้านการเลือกตั้งและกฎหมายบางฉบับ สะท้อนถึงความคิดที่ชนกัน
ระหว่างความคิดประชาธิปไตยเชิงรูปแบบและความคิดประชาธิปไตยที่ผนวก
เรื่องความชอบธรรมและนิติธรรมด้วย ความท้าทายของสังคมไทยว่าจะสร้าง
การปกครองที่แท้จริงของหลักนิติธรรมได้อย่างไร ทำให้เราต้องขบคิดว่า
ปาฐกถาปด