Page 96 - kpi18886
P. 96
88
การเลือกตั้งครั้งแรกตามเอกสารทางประวัติศาสตร์ รัฐบาลสามารถจัดการ
การเลือกตั้งได้ในปี พ.ศ. 2476 จัดขึ้นในช่วงที่มีกบฏสำคัญในประเทศไทย คือ
กบฏบวรเดช การเลือกตั้งในประเทศไทยครั้งแรกใช้เวลาตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม ถึง
วันที่ 15 พฤศจิกายน เพราะเป็นการเลือก 2 ชั้นที่เรียกว่า เลือกตั้งทางอ้อม คือ
ต้องเลือกผู้แทนตำบล แล้วผู้แทนตำบลไปเลือกผู้แทนราษฎร พอเริ่มประกาศ
ดำเนินการเลือกตั้ง 1 ตุลาคม เกิดการกบฏขึ้น 11 ตุลาคม พ.ศ. 2476 จึงน่า
ชื่นชมที่รัฐบาลสามารถจัดการการเลือกตั้งครั้งแรกในประเทศไทยได้ ท่ามกลาง
ปลายหอกปลายดาบและปลายปืน ขณะที่กำลังปราบกบฏ การเลือกตั้งก็ไม่ชะงัก
ปราบกบฏเสร็จก็ไปหย่อนบัตรได้เสร็จในวันที่ 15 พฤศจิกายน เป็นตัวอย่าง
การเลือกตั้งก็พยายามรักษาไว้ การเลือกตั้งยังมีอีกหลายครั้ง ทั้งการเลือกตั้ง
ที่เรียบร้อย การเลือกตั้งที่ไม่มีปัญหา รวมถึงการเลือกตั้ง ที่ก่อให้เกิดการ
เปลี่ยนแปลงทางการเมืองในประเทศไทยที่ไม่ปกติ การเลือกตั้งก่อให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงเป็นปกติคือการเลือกตั้งที่มีการตั้งรัฐบาล การเลือกตั้งที่ทำให้
เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองโดยสันติวิธี การเลือกตั้งที่เป็นปัญหาและ
ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในแบบไม่ปกติคือการเลือกตั้งกึ่งพุทธกาล
เป็นการเลือกตั้ง 2 ครั้งในปีเดียวกัน เกิดขึ้นครั้งแรกในวันที่ 26 กุมภาพันธ์
พ.ศ. 2500 เป็นการเลือกตั้งครึ่งสภา และอีกครึ่งหนึ่งแต่งตั้ง การเลือกตั้งครั้งนั้น
รัฐบาลทุ่มสุดตัว โดยเฉพาะในกรุงเทพซึ่งคือเมืองปราบเซียน คือปราบรัฐบาล
โดยเฉพาะ ครั้งนั้นเป็นการเลือกตั้งที่ได้ชื่อว่าการเลือกตั้งสกปรก ฝ่ายตรงข้าม
เรียกเลือกตั้งสกปรก รัฐบาลเรียกเลือกตั้งไม่เรียบร้อย ก่อให้เกิดการประท้วงใหญ่
ซึ่งไม่เคยมีการประท้วงใดใหญ่เท่าการประท้วงในปี พ.ศ. 2500 นับตั้งแต่เปลี่ยน
การปกครองเป็นต้นมา แม้การประท้วงจะล้มรัฐบาลไม่ได้ แต่ประท้วงจนรัฐบาล
ต้องประกาศภาวะฉุกเฉินให้แม่ทัพบกที่ชื่อ สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นผู้รับผิดชอบ
ส่งผลให้จอมพลสฤษดิ์ เป็นขวัญใจประชาชนผู้ประท้วง เมื่อเหตุการณ์สุกงอม
วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2500 ลูกน้องที่เคยบอกว่าข้าพเจ้าจะไม่วัดรอยเท้านาย
ก็จัดการยึดอำนาจนาย การเลือกตั้งที่ไม่เรียบร้อยโดยรัฐบาลจัดก็ผ่านไป
และการเลือกตั้งครั้งนั้นนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงคือ จอมพลสฤษดิ์ ยึดอำนาจ
ครั้งที่ 1 และยึดซ้ำอีกในปีต่อมาในวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501 ผลทำให้ไม่มี
การเลือกตั้งไปนานเป็นเวลา 10 ปี การเลือกตั้งที่ตามมาอีกครั้ง หลังมีรัฐธรรมนูญ
คือการเลือกตั้ง พ.ศ. 2512 ที่จริงก่อนหน้านี้ก็เว้นว่างไม่มีการเลือกตั้งแต่คน
ปาฐกถาพิเศษ
