Page 174 - kpi15428
P. 174
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
บทสรุป
ปัจจุบัน ประเด็นสิทธิชุมชนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ สำหรับประเทศไทยเอง
มีพัฒนาการทางนโยบายที่สะท้อนให้เห็นการให้ความสำคัญต่อประเด็น
สิทธิชุมชนมากขึ้นเรื่อยมาในระยะประมาณสิบกว่าปีที่ผ่านมานี้ สำหรับ
ตัวแบบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่รับรองต่อ
สิทธิชุมชนดังที่เสนอในหนังสือเล่มนี้นั้น ได้มาจากการรวบรวมและ
สังเคราะห์ข้อเสนอของนักวิชาการและหน่วยงานต่างๆ ซึ่งยังคงเป็นได้เพียง
ตัวแบบกว้างๆเพื่อเป็นตัวอย่างและเพื่อเปิดพื้นที่ให้ผู้ที่สนใจในประเด็นเหล่า
นี้นำไปทำต่อ โดยผู้เขียนหวังว่า “สิทธิ” ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม เป็นเรื่องที่หน่วยงานของรัฐ ชุมชน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
อื่นๆ ควรจะได้ร่วมกันปรึกษาหารือกันเป็นอย่างยิ่งเพื่อหาแนวทางที่เหมาะสม
กับชุมชนแต่ละพื้นที่
ในมุมมองของผู้เขียนแล้ว การศึกษาในประเด็นสิทธิชุมชนต่อการ
จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมยังต้องการองค์ความรู้และการ
เรียนรู้อีกมาก เหตุเพราะสภาพแวดล้อมทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง
เทคโนโลยี และสภาพแวดล้อมภายนอกประเทศมีการเปลี่ยนแปลง
ตลอดเวลา การเรียนรู้และถอดประสบการณ์สิทธิชุมชนจึงควรมีการทำ
อย่างสม่ำเสมอเพื่อให้การใช้สิทธิของชุมชนมีความทันสมัยและเท่าทัน
การเปลี่ยนแปลง
1