Page 495 - kpi17968
P. 495
484
จิตสำนึกดี 2) พฤติกรรมที่เป็นอกุศล คือพฤติกรรมที่นำไปสู่ความชั่วไม่ดีไม่งาม
ความไม่ถูกต้องทั้งหลาย กล่าวคือ บุคคลผู้รู้ชั่ว คิดชั่ว จิตสำนึกชั่ว ซึ่งพฤติกรรม
ทั้ง 2 ลักษณะนี้ ย่อมขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัยที่เข้ามาเกี่ยวข้อง
พฤติกรรมของผู้ใช้อำนาจรัฐ และพฤติกรรมที่เป็นกุศล เพราะผู้ใช้อำนาจ
รัฐคือผู้ใช้กฎหมาย และผู้ใช้กฎหมายก็จะต้องประกอบไปด้วยธรรม และความรู้
ความคิด จิตสำนึกก็ถือว่าเป็นตัวแปรที่สำคัญในการนำมาประกอบเพื่อการตัดสินใจ
ในการใช้อำนาจรัฐ เช่น ใช้อำนาจรัฐอย่างไรจึงจะเป็นธรรม ใช้อำนาจรัฐอย่างไร
จึงไม่ทำลายหลักนิติรัฐนิติธรรมเหล่านี้ เป็นต้น ซึ่งการใช้อำนาจรัฐบนพื้นฐานของ
ความถูกต้อง (สัมมาทิฏฐิ) ถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของนักปกครอง
ผู้ใช้อำนาจรัฐจำเป็นที่จะต้องมีหลักในการปฏิบัติตนต่อภารกิจของตนในทุก
ระดับ และเพื่อที่จะรักษาหลักการเอาไว้ผู้ใช้อำนาจรัฐเหล่านั้นก็จะต้องมีธรรม
ซึ่งธรรมนี้แหละถือว่าเป็นเครื่องมือชั้นเลิศเพื่อรักษาความเที่ยงตรงของผู้ใช้อำนาจ
รัฐอย่างแท้จริง ทั้งในระดับปัจเจกชน สังคม องค์การระหว่างประเทศ โดยธรรม
เหล่านี้จะมีอยู่ทั่วไป
เช่น หลักอคติ คือ การลำเอียง มิจฉาทิฏฐิ คือ การคิดหลงผิด หรือ
ตัณหา ทิฏฐิ มานะ ซึ่งรวมเรียกว่า (ปปัญจธรรม) คือการยึดติดยึดมั่นในความคิด
ของตนว่าถูกกว่าหรือดีกว่าผู้อื่นซึ่งธรรมเหล่านี้เมื่อสรุปรวมแล้วก็จะมีแต่ความโกรธ
ความโลภ ความหลง ความถือตัว ความอยาก ความไม่รู้จริง ซึ่งสิ่งเหล่านี้สามารถ
ที่จะทำให้บุคคลหลงผิดได้ตลอดเวลา ดังที่พระพุทธเจ้าได้กล่าวว่า
“ตัณหาดุจเถาย่านทราย ย่อมเจริญแก่คนผู้มีปกติ
ประพฤติประมาทเขาย่อมเร่ร่อนไปสู่ภพน้อยใหญ่ ดังวานรตัว
ปรารถนาผลไม้อยู่โลดไปในป่าฉะนั้น ตัณหานั้นเป็นธรรมชาติ
ลามก มักแผ่ซ่านไปในอารมณ์ต่างๆ ในโลก ย่อมครอบงำ
บุคคลได้ ความโศกทั้งหลาย ย่อมเจริญแก่บุคคลนั้น เหมือน
หญ้าคมบางอันฝนตกรดแล้วเจริญอยู่ฉะนั้น แต่ผู้ใดย่อมย่ำยี
ตัณหานั้นซึ่งเป็นธรรมชาติลามก ยากที่ใครในโลกจะล่วงไปได้
ความโศกทั้งหลาย ย่อมตกไปจากผู้นั้นเหมือนหยาดน้ำตกไป
บทความที่ผานการพิจารณา