Page 516 - kpi17968
P. 516
505
ิต น กกับนิติธรรม ละประชาธิปไตย
ผู้ปกครองและผู้ใช้กฎหมายหรือเจ้าหน้าที่รัฐ เมื่อใช้อำนาจแล้วย่อมมี
ผลกระทบต่อความเป็นไปของบุคคลรวมทั้งความเป็นนิติธรรมและความเป็น
ประชาธิปไตย ดังนั้นการปลุกจิตสำนึกของเจ้าหน้าที่รัฐย่อมมีความสำคัญ เพราะ
การทำงานของเจ้าหน้าที่รัฐย่อมเกี่ยวข้องกับอำนาจ และกฎหมาย ซึ่งแน่นอน
ย่อมมีผลต่อความเป็นไปของชีวิตและทรัพย์สินของบุคคล
ดังนั้นการปลุกจิตสำนึก ต้องปลุกด้วยธรรมะเท่านั้นจึงจะทำให้นิติธรรมเป็น
นิติธรรมและประชาธิปไตยเป็นประชาธิปไตยโดยแท้จริง ซึ่งไม่ว่าจะสมัยใดธรรมะ
เป็นสิ่งที่สำคัญสูงสุด แม้แต่สมัยพุทธกาล องคุลิมาลซึ่งเป็นโจรชั่วก็สามารถ
กลับตัว กลับจิต กลับใจมาเป็นคนดีได้ก็ด้วยธรรมะหรือแม้แต่พระเจ้าปเสนทิโกศล
ซึ่งก่อนจะนับถือพระพุทธศาสนาก็ได้นับถือชฏิล (นักบวชบูชาไฟ) มาก่อน
แต่เมื่อเลื่อมใสในพระพุทธเจ้าก็ได้หันกลับมานับถือพระพุทธศาสนาและได้นำเอา
หลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์มาประยุกต์ใช้ในการปกครองบ้านเมืองทำให้
บ้านเมืองมีความเจริญและสงบสุข
ยุคปัจจุบันธรรมะก็ยังมีความสำคัญในทุกระดับของการปกครอง ซึ่งบรรดา
นักปกครองและคณะผู้บริหารทั้งหลายมักจะถกเถียงกันว่าหลักการสำคัญในการ
ปกครองหรือบริหารนั้นคือ การที่เราได้มาสัมมนาแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็น ได้ร่วม
ถกเถียงกันมามากมาย แต่ในที่สุดก็มีผู้เสนอว่า หน้าที่แท้จริงของผู้ปกครองและ
ผู้บริหารทั้งหลาย น่าจะอยู่ที่ธรรมะ แม้แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ก็ยังมี
พระปฐมบรมราโชวาทว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแก่
มหาชนชาวสยาม” หรือ พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต) ได้กล่าวถึงหลักของ
นักปกครองเอาไว้ว่า “นักปกครอง จะต้องมีคุณสมบัติหลายประการ เช่น มีสติ
ปัญญา ความดีงาม ความรู้ ความสามารถ ของบุคคลที่ชักนำให้คนทั้งหลาย
ปฏิบัติตามช่วยประสานประโยชน์ สร้างความสามัคคีให้เกิดขึ้นในหมู่คณะ ชุมชน
บุคคลทุกชนชั้น และนำพาไปสู่จุดมุ่งหมายที่ดีงาม ที่ไม่ผิดกฎหมาย ศีลธรรม
และขนบธรรมเนียมประเพณี ซึ่งนักปกครองเป็นผู้นำต้องมีบทบาทและอิทธิพล
สูงกว่าผู้ติดตาม หรือประชาชน ในการบริหารและการปกครองรัฐนั้นๆ ตรงกัน
ข้ามหากนักปกครองนำพาประชาชนไปผิดทาง ย่อมนำความเสียหายมาสู่รัฐ”
บทความที่ผานการพิจารณา
