Page 21 - kpi21595

ผลจากการสำรวจวรรณกรรมและการจัดกลุ่มคุณลักษณะข้างต้น ผู้วิจัยจึงได้พัฒนานิยามเชิง

ปฏิบัติการพร้อมด้วยตัวชี้วัดสำหรับวัดความเป็นพลเมืองสำหรับการวิจัยฉบับนี้ได้ดังนี้
1.พลเมืองที่มีความตระหนักรู้ (concerned citizen) ในที่นี้หมายถึง ผู้ที่มีความสนใจ มีความรู้

มีความตระหนักในศักยภาพของตนเอง และตระหนักรู้ในความสำคัญของหลักการประชาธิปไตยและประโยชน์

ส่วนรวม (common good) ประกอบด้วยตัวชี้วัด 4 ระดับ ประกอบด้วย
1.1พลเมืองที่มีความสนใจความเป็นไปของบ้านเมือง (interested citizen) หมายถึงพลเมืองที่ไม่

นิ่งดูดายต่อความเป็นไปของชุมชน สังคม ประเทศชาติ มีการติดตามข่าวสาร ความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นใน
ชุมชน สังคมของตนอยู่เสมอ

1.2พลเมืองที่มีความรู้ความเข้าใจในหลักการสำคัญและมีทักษะที่จำเป็นของการปกครองใน

ระบอบประชาธิปไตย (civic and political efficacy) ประกอบด้วย รู้ว่าพลเมืองคือใครสำคัญอย่างไร รู้ถึง
ความสำคัญของงสิทธิเสรีภาพ ความเสมอ การยอมรับความหลากหลาย และการมีส่วนร่วมทางการเมืองใน

รูปแบบต่างตลอดจนรู้ข้อกฎหมายที่จำเป็น
1.3พลเมืองที่รับรู้ความสามารถของตนเองในฐานะสมาชิกของสังคมการเมือง (civic and

political efficacy) เช่น ตระหนักว่าตนเองมีศักยภาพมากพอในการสร้างความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและ

การเมืองได้
1.4พลเมืองที่ตระหนักต่อสังคม ( social awareness) ในที่นี้คือ ตระหนักถึงความสำคัญของ

หลักการประชาธิปไตยที่จะมีต่อสังคม อาทิ มีความรับผิดชอบต่อสังคม ตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ของตน มีจิต

อาสา-จิตสาธารณะ กฎระเบียบ ความเสมอภาค ความเท่าเทียม หลักสันติวิธี อดทน หลักเหตุผล ความเป็น
ชาติ ประโยชน์ส่วนรวม หลักความพอเพียง

2.พลเมืองที่มีความกระตือรือร้น (active citizen) ในที่นี้หมายถึง ผู้ที่ “กระทำการ” หรือมี
“พฤติกรรมการแสดงออก” ซึ่งความเป็นพลเมือง ในที่นี้ผู้วิจัยแบ่งเป็น ความกระตือรือร้นทางด้านสังคม (Civic

Participation) และความกระตือรือร้นทางด้านการเมือง (Political Participation) โดยแต่ละด้านจะมีมิติ

ของการปฏิบัติโดยลำพัง (self-action) และมิติของการมีปฏิบัติการร่วมกับผู้อื่น (collective action) ซึ่งมี
รายละเอียดดังต่อไปนี้

2.1พลเมืองที่มีความกระตือรือร้น – โดยมีปฏิบัติการด้วยตนเองโดยลำพัง (self-action) แบ่ง
ออกเป็น

2.1.1การดำเนินการด้วยตนเองเพื่อประโยชน์ทางด้านสังคม ( Civic Self-action ) เช่น

ก). การมีส่วนร่วมในบทสนทนาประเด็นด้านสังคม
ข). การปฏิบัติหน้าที่ของตนด้วยความซื่อสัตย์

ค). การแสดงออกซึ่งความเคารพต่อกฎหมาย ต่อตนเอง ต่อความหลากหลายและความคิดเห็นที่

แตกต่าง
ง). การแสดงออกโดยสันติวิธี แก้ไขปัญหาโดยยึดฐานข้อมูล และใช้สติปัญญาไม่ใช้กำลัง

จ). การแสดงออกโดยคำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวม เช่น ดำเนินการตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง การ

13