Page 315 - kpiebook65010
P. 315
แนวทางและวิธีการวิเคราะห์
ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมาย
การวิเคราะห์ผลกระทบที่จะเกิดจากกฎหมายดังมีรายละเอียดที่จะกล่าวถึงในหัวข้อถัด ๆ ไป ดังนี้
3.3.3.2 การวิเคราะห์ทางเลือก
ในส่วนที่เกี่ยวกับการวิเคราะห์ทางเลือกนั้น ใน หลักเกณฑ์ในการตรวจสอบ
ความจำเป็นในการตราพระราชบัญญัติ (Checklist) ข้อ 1.3 ซึ่งเป็นการตั้งคำถามว่า “การดำเนินการ
เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์มีกี่ทางเลือก มีทางเลือกอะไร แต่ละทางเลือกมีข้อดีข้อเสียอย่างไร” และ
ใน Checklist ดังกล่าว ระบุสั้น ๆ ว่า “ไม่มีทางเลือกอื่น”
หากพิจารณาจากแนวทางการวิเคราะห์ทางเลือกที่มีการสรุปในหัวข้อ 5.1
จะพบว่า การทำ RIA ที่ดีควรมีการระบุทางเลือกที่เป็นไปได้ในการดำเนินการกับปัญหาและ
ข้อติดขัดที่กล่าวไปในหัวข้อความเป็นมา ซึ่งได้กล่าวไปแล้วในหัวข้อ 5.2.1.2 แล้วว่า การที่ไม่มี
การแก้ไขหรือเสนอมาตรการทางกฎหมายใด ๆ ใหม่เลยนอกเหนือจากการใช้กลไกทางกฎหมาย
และนโยบายที่มีอยู่เดิมก็ถือเป็นทางเลือกด้วยเช่นกัน
จริงอยู่ที่ว่าหากพิจารณาจากสภาพปัญหาและการแก้ไขข้อติดขัดที่ได้
นำเสนอไปแล้วในหัวข้อก่อนจะพบว่ามีความจำเป็นต้องตรากฎหมายเพื่อแก้ไขข้อติดขัดที่มีอยู่ตาม
กฎหมาย (เดิม) ซึ่งมีลักษณะเป็นการลดภาระและข้อปฏิบัติทางกฎหมายที่มีความเข้มงวด
(deregulation) ซึ่งนอกเหนือจากทางเลือกดังกล่าวแล้ว ยังมีทางเลือกที่จะดำเนินการทาง
กฎหมายทางเลือกอื่นและควรมีการนำเสนอด้วย เป็นต้นว่า ทางเลือกอาจรวมไปถึงการตรา
กฎหมายฉบับใหม่ “เพื่อยกเลิกระบบการควบคุมการประกอบกิจการโรงงาน” และให้การควบคุม
การประกอบกิจการอยู่ภายใต้กฎหมายเฉพาะด้าน เช่น กฎหมายสิ่งแวดล้อมและอาชีวอนามัยและ
ความปลอดภัย รวมทั้งกฎหมายด้านการสาธารณสุขดังเช่นในหลายประเทศ เช่น ออสเตรเลีย
เป็นต้น หรือแม้กระทั่งยกเลิกระบบความควบคุมสั่งการโดยรัฐ (command-and-control
regulation) แล้วให้กลุ่มโรงงานควบคุมกันเอง (self-regulation) เป็นต้น ซึ่งหนทางเหล่านี้อาจมี
ปัญหาและข้อติดขัดยิ่งกว่าการแก้ไขเพิ่มเติม แต่การนำเสนอให้เห็นทางเลือกทางกฎหมาย
หลายทางแล้วชี้ให้เห็นว่าทางเลือกโดยการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายที่มีลักษณะเป็นการ
deregulation ในกฎหมายโรงงานย่อมจะช่วยเพิ่มน้ำหนักให้กับร่างกฎหมายมากกว่าที่จะนำเสนอ
แต่เพียงว่าไม่มีทางเลือกอื่น โดยตัวอย่างการวิเคราะห์ทางเลือกทางกฎหมายทางเลือกต่าง ๆ
ในเชิงเปรียบเทียบอาจวิเคราะห์แบบ MCA ที่ปรากฏในตารางนำเสนอดังนี้ 397
397 เกณฑ์และข้อพิจารณารวมทั้งการประเมินค่าการนำเสนอการวิเคราะห์ในตารางนี้เป็นเพียงข้อมูลสมมติ
ประกอบการทำความเข้าใจแนวทางการวิเคราะห์ทางเลือกเท่านั้น
สถาบันพระปกเกล้า
303
