Page 80 - kpi15476
P. 80
คุณธรรมประจำพระราชหฤทัย
สุโขทัยธรรมราชา*
ม.ร.ว.พฤทธิสาณ ชุมพล 1
บทคัดย่อ
ศึกษาพระคุณธรรมประจำพระราชหฤทัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้า
เจ้าอยู่หัวในฐานะบุคคลๆ หนึ่ง ซึ่งชะตาชีวิตผันแปรให้ต้องทรงรับพระราชภาระ
พระมหากษัตริย์อยู่ 9 ปีใน 48 ปีแห่งพระชนมชีพ โดยเน้นเป็นเบื้องแรกถึงการ
ศึกษาอบรมที่ทรงได้รับทั้งในประเทศและในยุโรป ตลอดจนระหว่างที่ทรงผนวช
ว่ายังผลเป็นพระคุณธรรมดังกล่าวที่ทรงยึดถือต่อเนื่องมา และมีให้เห็นใน
พระราชจริยวัตร พระราชนิพนธ์และพระราชดำรัสทั้งก่อนและระหว่างที่ทรง
ครองราชย์ วิธีการศึกษาเช่นนี้ก็เพื่อที่ชี้ให้เห็นว่าสิ่งที่เป็นอุปนิสัยใจคอของ
“ผู้แสดงบท” มีนัยสำคัญต่อละครที่แสดงพระคุณธรรมที่เน้นให้เห็น คือ สันติ
วิธีในพระราชจริยวัตร, พระวิริยะอุตสาหะ ในการทรงศึกษาหาความรู้, พระราช
หฤทัยที่กว้างรับฟังความคิดเห็นและพระราชทัศนะที่สงสัยว่าทั้งประชาธิปไตย
และสมบูรณาญาสิทธิราชย์นั้นดีจริงหรือเสมอหรือไม่ กับการที่ได้ทรงวาง
โครงการเปลี่ยนแปลงสู่ระบบกษัตริย์ในระบบรัฐธรรมนูญประชาธิปไตยที่มีหลัก
นิติธรรมเป็นฐาน
บทความปิดท้ายด้วยการนำพระคุณธรรมและพระราชจริยวัตรมาพิจารณา
ในกรอบของทศพิธราชธรรม ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของการเป็น “ธรรมราชา”
ให้ผู้มีภูมิรู้กว่าผู้เขียนได้พิจารณาต่อ และเพื่อกระตุ้นการคิดคำนึงเกี่ยวกับ
ลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้นำ
* บทแสดงทัศนะในการประชุมประจำปีครั้งที่ 15 ของสถาบันพระปกเกล้า เรื่อง
“ธรรมราชา” วันที่ 9 พฤศจิกายน 2556 ณ หอประชุมสหประชาชาติ กรุงเทพมหานคร
1 รองศาสตราจารย์ (เกษียณอายุ), กรรมการพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้า
เจ้าอยู่หัว
