Page 473 - kpi17968

462

นิติธรรมในนโยบายสาธารณะมีอยู่ตั้งแต่การกำหนดนโยบาย ในเมื่อเรามอง

หลักนิติธรรมในความหมายอย่างกว้าง กล่าวคือ ไม่ได้มองแค่ว่าหลักนิติธรรมจะ
ต้องหมายถึงเพียงการมีกฎหมายเท่านั้น แต่ต้องพิจารณาด้วยว่ากฎหมายนั้น
มีความชอบธรรมหรือไม่ มีที่มาอย่างไร ในเรื่องหลักนิติธรรมกับนโยบาย

สาธารณะก็เช่นเดียวกัน ซึ่งที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่านโยบายสาธารณะจะถูกกำหนด
โดยคนเพียงบางกลุ่มเท่านั้น และขาดการมีส่วนร่วมจากภาคส่วนอื่นๆ นอกจากนี้
เมื่อมีการกำหนดนโยบายมาแล้ว ก็ต้องมีกระบวนการเพื่อสร้างการยอมรับ

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง นโยบายสาธารณะที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมที่มีกฎหมายจำนวน
มากกำหนดให้ต้องมีการประเมิน และกำหนดการมีส่วนร่วมของประชาชน
แต่การมีส่วนร่วมเหล่านั้นก็ไม่มีความหมายสำหรับประชาชนในความเป็นจริง

หากแต่เป็นเพียงสิ่งที่ต้องทำเพียงเพื่อให้ครบตามกฎหมายเท่านั้น ไม่มีผลบังคับใช้
อย่างแท้จริง

ยิ่งกว่านั้น ในแง่ของการวางยุทธศาสตร์เกี่ยวกับนโยบายสาธารณะก็ยังขาด
การนำหลักนิติธรรมไปใช้เป็นเครื่องมือและเป้าหมายในการพัฒนานโยบาย
สาธารณะ และแม้ว่าจะมีกฎหมายมากมายที่เกี่ยวข้องกับการการดำเนินนโยบาย

สาธารณะในด้านต่างๆ เช่น การดำเนินนโยบายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมมีทั้งสิ้นกว่า
50 ฉบับ แต่ก็ไม่ทันสมัย

อีกทั้งในแง่ของการประเมินผลนโยบายสาธารณะ ก็พบว่ายังขาดกลไก
การตรวจสอบและประเมินผลที่ประชาชนสามารถมีส่วนร่วมได้ และผู้มีส่วนได้
เสียโดยตรงหรือผู้ที่จะได้รับผลกระทบโดยตรงจากการดำเนินนโยบายของรัฐ

ก็ขาดข้อมูลที่มากเพียงพอที่จะเข้าไปต่อรอง ทั้งในแง่องค์ความรู้ ข้อมูลข่าวสาร
ส่งผลให้เรื่องการกำกับการดำเนินนโยบายสาธารณะเป็นไปได้ยากขึ้น

ประเด็นคำถามอีกประเด็นที่มีการกล่าวถึงในการอภิปราย คือ บุคคลกลุ่ม
ใดบ้างที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งเมื่อพิจารณาจริงๆ แล้ว จะพบว่า

ทุกคนก็ล้วนมีส่วนทั้งสิ้น แต่กลุ่มที่จะต้องมีส่วนในการรับผิดชอบ คือ ผู้ที่มีส่วน
ในการกำหนดและการนำนโยบายไปปฏิบัติ เช่น ข้าราชการ ปัญญาชน ผู้ที่ให้
ข้อมูลสำคัญในการตัดสินใจซึ่งปัจจุบันยังไม่มีการให้ความสำคัญกับข้อมูลเท่าที่ควร

สรุปสาระสำคัญการประชุมกลุมยอย