Page 77 - kpi20756
P. 77
77
จากความเหลื่อมล้ำ
ในโครงสร้างอำนาจรัฐสู่สังคมสมานุภาพ
ประเวศ วะสี*
1. ความเหลื่อมล้ำ ปัญหาใหญ่ที่โลกกำลังเผชิญ
ความพยายามในการพัฒนาเศรษฐกิจและประชาธิปไตยที่ดำเนินมาตามลำดับ ได้ตก
เข้าไปสู่กับดักของความเหลื่อมล้ำ คือได้เกิดความเหลื่อมล้ำขึ้นอย่างมหาศาล ทั้งในประเทศ
เดียวกันและระหว่างประเทศ จนกระทั่งเรียกกันว่าเป็นปรากฏการณ์ 99 : 1 คือ การพัฒนา
เป็นประโยชน์ต่อคน 1 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น ส่วนอีก 99 เปอร์เซ็นต์ ไม่ได้ประโยชน์ หรือเสีย
ประโยชน์ ความเหลื่อมล้ำที่มากเกินทำให้เสียสมดุล อะไรที่เสียสมดุลย่อมปั่นป่วน
วุ่นวาย รุนแรง ไม่ยั่งยืน ความเหลื่อมล้ำที่มากเกิน จึงมีผลกระทบทั้งทางเศรษฐกิจ จิตใจ สังคม
สุขภาพ การเมือง หรือเรียกว่าทั่วทุกมิติ รวมถึงคุณภาพของประชาธิปไตย
สังคมไทยก็ได้ชื่อว่ามีความเหลื่อมล้ำสุดๆ ยังเถียงกันว่าสูงเป็นที่ 1 หรือ 3 ในโลก ใน KPI
Year book 2562 ได้ตีพิมพ์บทความว่าด้วยความท้าทายของปัญหาความเหลื่อมล้ำ 10 บทความ
ความเหลื่อมล้ำเป็นปัญหาที่ยากต่อการเข้าใจและแก้ไข เพราะเป็นปัญหาเชิงโครงสร้างที่
ซับซ้อน มีผู้เปรียบเปรยว่าคนไทยเหมือนไก่อยู่ในเข่งที่จิกตีกันร่ำไป ทั้งๆ ที่จะถูกนำไปเชือดหมด
ทุกตัว “เข่ง” เป็นโครงสร้างอันแน่นหนาที่กักขังคนไทยไว้ให้กระทบกระทั่งและจิกตีกันร่ำไป
แต่ออกจาก “เข่ง” ไม่ได้ “เข่ง” หรือโครงสร้างแห่งความไม่เป็นธรรมแข็งแรงมาก ทำให้เมื่อใช้
แรงกระแทกอย่างไรๆ ก็ออกไปไม่ได้ ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติมีความพยายามใหญ่ๆ ที่จะ
ทลายโครงสร้างแห่งความไม่เป็นธรรม เช่น การลุกฮือต่อต้านจักรพรรดิในประเทศจีน หลายครั้ง
* ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์, มหาวิทยาลัยมหิดล
