Page 10 - kpi20863

ในเวลาต่อมา มีผลงานวิชาการเกี่ยวกับพัฒนาการของสถาปัตยกรรมไทยที่ส าคัญสองเรื่อง คือหนังสือ

พัฒนาการแนวความคิดและรูปแบบของงานสถาปัตยกรรม อดีต ปัจจจุบัน และอนาคต โดยศาสตราจารย์ ดร.
5
วิมลสิทธิ์ หรยางกูร และคณะ (2536) และ สถาปนิกสยาม : พื้นฐาน บทบาท ผลงานและแนวคิด (พ.ศ.
2475-2537) โดยศาสตราจารย์ผุสดี ทิพทัส (2539) ผลงานวิชาการทั้งสองเรื่องกล่าวถึงพัฒนาการ
6
สถาปัตยกรรมไทยโดยใช้การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เป็นขอบเขตเชิงเวลา แต่ก็มีเนื้อหาที่
กล่าวถึงบริบททางสังคม เศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง ตลอดจนลักษณะการประกอบวิชาชีพสถาปนิก

รูปแบบงานสถาปัตยกรรมที่มีมาก่อหน้านั้นอย่างสังเขป จึงมีเนื้อหาครอบคลุมถึงความเปลี่ยนแปลงใน

สถาปัตยกรรมไทยสมัยรัชกาลที่ 7 อยู่ไม่มากนัก
ส าหรับงานวิชาการในช่วงต่อมา ที่กล่าวถึงสถาปัตยกรรมไทยสมัยรัชกาลที่ 7 ได้แก่หนังสือ การเมือง

และสังคมในศิลปสถาปัตยกรรม สยามสมัย ไทยประยุกต์ ชาตินิยม โดยอาจารย์ชาตรี ประกิตนนทการ (2547)

อันเป็นการศึกษาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมไทยในขอบเขตเวลาที่ยาว คือตั้งแต่รัชกาลพระบาทสมเด็จพระ
จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ

บพิตร แต่มุ่งเน้นที่ความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการเมือง ตลอดจนปฏิสัมพันธ์ระหว่างสังคม การเมือง กับ

สถาปัตยกรรมที่ส าคัญในแต่ละยุค ผลงานของอาจารย์ชาตรีมีอิทธิพลในการเปิดมุมมองใหม่ในการศึกษา
7
ประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมไทย ทว่าในแง่ของพัฒนาการสถาปัตยกรรมไทยในสมัยรัชกาลที่ 7 นั้น การ

วิเคราะห์ยังคงจ ากัดอยู่บนตัวอย่างอาคารที่ส าคัญเพียงสองหลัง คือปฐมบรมราชานุสรณ์ และศาลาเฉลิมกรุง

เท่านั้น
ผลงานวิชาการที่ส าคัญอีกเล่มหนึ่ง คือหนังสือ สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในสยาม สมัยรัชกาลที่ 4 -

8
พ.ศ. 2480 โดยรองศาสตราจารย์สมชาติ จึงสิริอารักษ์ (2553) หนังสือดังกล่าววิเคราะห์อาคารที่มีรูปแบบ
สถาปัตยกรรมตะวันตกในสยาม ตั้งแต่รัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 7 และต่อเนื่องถึงพ.ศ. 2480 โดยแบ่งการ
วิเคราะห์ตามช่วงรัชกาลเป็นหลัก จากนั้นในแต่ละช่วงจึงแบ่งกลุ่มอาคารตามประเภทการใช้สอย (building

types) ได้แก่ พระราชวังและวัง บ้านเรือน อาคารราชการ อาคารการศึกษา อาคารสาธารณูปโภค และอาคาร

พาณิชยกรรม โดยที่แต่ละอาคารมีภาพถ่ายและแบบสถาปัตยกรรมประกอบ นับเป็นการศึกษาพัฒนาการ
สถาปัตยกรรมไทยในสมัยรัชกาลที่ 7 ที่ละเอียด ทว่าก็มีข้อจ ากัดว่าผู้เขียนมุ่งศึกษาเฉพาะอาคารที่มีรูปแบบ

สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกเท่านั้น จึงไม่สามารถให้ภาพรวมของพัฒนาการสถาปัตยกรรมที่ครอบคลุมอาคาร

ในรูปแบบอื่นได้

1.2 วัตถุประสงค์ของโครงกำรวิจัย

โครงการวิจัย พัฒนาการสถาปัตยกรรมในสยาม ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
(พ.ศ. 2468 – พ.ศ. 2477) มุ่งศึกษาความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสถาปัตยกรรมในประเทศไทยในช่วงเวลา

ดังกล่าว โดยเฉพาะในด้าน (1) พัฒนาการวิชาชีพสถาปัตยกรรม และ (2) พัฒนาการในรูปแบบสถาปัตยกรรม

ทั้งในเทคนิควิทยาการก่อสร้าง และรูปแบบ (style) ให้ครอบคลุมอาคารประเภทต่างๆ ที่สะท้อนถึงความ

3