Page 111 - kpiebook62001
P. 111
ขาดการมีส่วนร่วมจากภาคส่วนอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นภาคเอกชนหรือภาคประชาชน จากการสัมภาษณ์นักวิชาการบางส่วน
ก็ไม่สามารถให้ค าตอบได้ว่ากระบวนการได้มาซึ่งโครงการลงทะเบียนเพื่อสวัสดิการแห่งรัฐมีการคัดเลือกอย่างไร หรือ
ผ่านความเห็นชอบของภาคส่วนใดบ้าง ความคลุมเครือและคาดเดาไม่ได้จากการขาดแผนระยะยาวนี้ยิ่งเสริมให้โครงการ
ประชารัฐเข้าใกล้ความหมายของค าว่า ‘ประชานิยม’ ที่มีเป้าประสงค์ในระยะสั้นมากยิ่งขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น จากปัญหาของ
การฝึกอาชีพที่กล่าวไว้ในส่วนของผลข้างเคียง อาจมีความเป็นไปได้ว่ามาตรการพัฒนาคุณภาพชีวิต อย่างน้อยที่สุดใน
ระยะแรกที่ยังบกพร่องในหลายมิติ อาจเป็นการลดแรงเสียดทานต่อค าครหาของนักวิชาการจ านวนมากที่มองว่า
โครงการนี้เป็นเพียงการ ‘แจกเงิน’
(3) ช่วงเวลาของการเพิ่มมาตรการเสริมส้าคัญในระยะสั น มาตรการเสริมที่ส าคัญ ได้แก่ มาตรการพัฒนา
คุณภาพชีวิตของผู้มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐทั้งในระยะที่ 1 และระยะที่ 2 ดังที่กล่าวไปก่อนหน้าแล้วว่าปัญหาส าคัญของ
การฝึกอาชีพมีอยู่หลายประการ ตั้งแต่ความต้องการในการฝึกอาชีพมีครบถ้วนเพียงพอหรือเหมาะสมกับตลาดเพียง
พอที่จะให้ผู้ฝึกอาชีพส าเร็จไปแล้วเลี้ยงดูตนเองได้ในระยะยาวหรือไม่ ในทางกลับกัน หลังจากที่การฝึกอาชีพในระยะที่
1 เสร็จสิ้นไปแล้ว ยังไม่มีการปรับฐานข้อมูลส าหรับผู้ที่เกินเกณฑ์ แต่กลับยืดระยะเวลาการให้สวัสดิการไปจนถึงเดือน
มิถุนายน พ.ศ. 2562
อีกมาตรการที่ส าคัญก็คือมาตรการช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยเพิ่มเติมในช่วงปลายปี พ.ศ. 2561 ซึ่งประกอบด้วย
4 มาตรการย่อย และมาตรการที่โดดเด่นก็คือการลดภาระค่าครองชีพในช่วงปลายปีคนละ 500 บาท ซึ่งเติมเข้ากระเป๋า
เงินอิเล็กทรอนิกส์ของผู้มีบัตร รวมถึงการแบ่งส่วนที่เป็นค่าใช้จ่ายเพื่อซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคเข้ากระเป๋าเงิน
อิเล็กทรอนิกส์ในเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน พ.ศ. 2562 เอกสารกระทรวงการคลังอ้างว่าเพื่อให้ผู้มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ
สามารถน าเงินไปใช้ได้อย่างคล่องตัวมากยิ่งขึ้น กอปรกับภาวะเศรษฐกิจที่ฝืดเคือง ในทางกลับกัน ความร่วมมือกับ
ธนาคารกรุงไทยเพื่อสร้างแอพพลิเคชันถุงเงินประชารัฐก็ส าเร็จลุล่วงไปตั้งแต่เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2561 แล้ว เพราะเหตุ
ใดจึงเปลี่ยนรูปแบบเป็นการให้กดเงินสดได้บางส่วน และให้กดเงินสดได้ในช่วงเวลาก่อนการเลือกตั้ง (คนละ 500 บาท
เพื่อลดภาระค่าครองชีพปลายปี) และระหว่างการเลือกตั้ง (200 และ 100 บาทส าหรับการแบ่งเข้ากระเป๋าเงิน
อิเล็กทรอนิกส์ของผู้มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐทุกคน) ตามล าดับ
กล่าวโดยสรุปคือช่วงเวลาของมาตรการเสริมต่าง ๆ ครอบคลุมช่วงเวลาก่อนการเลือกตั้งและหลังจากการ
เลือกตั้งเล็กน้อย ซึ่งอาจส่งผลต่อการตัดสินใจของประชาชนได้ นักวิชาการเองก็มีการตั้งข้อสังเกตคล้ายกันว่าการเปลี่ยน
รูปแบบของวงเงินให้บัตรให้เป็นเงินสดอาจสะท้อนปัญหา 2 อย่างคือ ร้านธงฟ้าประชารัฐที่ต้องมีเครื่อง EDC ไม่ตอบ
โจทย์เรื่องความครอบคลุม และ “เป็นการเอาใจผู้มีรายได้น้อย ตามนโยบายประชานิยม เพราะเป็นนโยบายระยะสั้น ๆ
เพียงช่วง 4 เดือน สุดท้ายของปี ก่อนจะมีการเลือกตั้งในปีหน้า” (PPTV Online, สิงหาคม 2561) อย่างไรก็ตามจะต้อง
ติดตามต่อไปว่าหลังจากเดือนเมษายนและเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2562 จะมีการปรับเปลี่ยนมาตรการในระยะสั้นหรือไม่
อย่างไร
(4) ความพยายามรวบสวัสดิการไว้ที่บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ดังเช่นเนื้อหาในส่วนที่ 3.4.4 บัตรสวัสดิการแห่ง
รัฐสามารถบันทึกข้อมูลจ านวนเงินไว้ในช่องต่าง ๆ (slot) ส าหรับจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน และโครงการบัตรสวัสดิการ
102
