Page 161 - kpi17527
P. 161
ประชาธิปไตยไทยในทศวรรษใหม่ 2559
ในแต่ละสมัยได้พยายามเพิ่มขีดความสามารถและพัฒนาประสิทธิภาพของระบบ
ราชการและข้าราชการ มีการปรับโครงสร้างส่วนราชการ กำหนมาตรการ
เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกรอบความคิดและกระบวนทัศน์ของข้าราชการในการ
ให้บริการสาธารณะและการบริหารราชการแผ่นดิน นโยบายการปฏิรูประบบ
ราชการถูกกำหนดไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติทุกฉบับ แต่ทำไม
ประเทศไทยยังไม่สามารถก้าวข้ามการบริหารราชการแบบดั้งเดิม สู่การมีระบบ
ราชการที่ทันโลกทันสมัยได้อย่างรวดเร็วเท่าทันการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลง
ของภาคเอกชนและภาคประชาชน
ทั้งนี้ เพราะระบบราชการไทยยังอยู่ภายใต้อิทธิพลของแนวคิดในการ
บริหารราชการของภาครัฐที่เรียกว่า Autocratic Government ซึ่งกำหนดให้
ภาครัฐมีบทบาทเป็นผู้ปกครอง ในขณะที่ภาคส่วนอื่นๆ ทั้งภาคเอกชนและภาค
ประชาชนเป็นผู้ถูกปกครอง และมีการบริหารงานในระบบปิด และวิธีการของ
ระบบราชการแบบดั้งเดิม (Traditional Bureaucracy) ซึ่งมีศูนย์รวมอำนาจอยู่ที่
ส่วนกลาง โดยที่การกำหนดนโยบายสาธารณะ การบริหารงาน และการสั่งการ 1
กระทำโดยผู้บริหารในส่วนกลาง ข้าราชการวิชาการ (Technocrats) และ
นักวิชาการผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้ซึ่งยึดถือระเบียบกฎหมายเป็นสำคัญ ระบบการบริหาร
งานนี้เริ่มถูกวิพากษ์วิจารณ์และไม่ค่อยได้รับการยอมรับจากภาคประชาชน เห็นได้
จากการตัดสินใจของภาครัฐหลายเรื่องที่ ยังทำในระบบปิด มักจะถูกท้าทาย
ต่อต้าน และถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นรูปแบบการบริหารราชการที่ล้าสมัย เป็น
เผด็จการที่ไม่เคารพในสิทธิขั้นพื้นฐานของชุมชนและประชาชน นอกจากนี้
ในการปฏิบัติงาน นายบรรหาร ศิลปอาชา เป็นนายกรัฐมนตรี มีการกำหนดให้ปี พ.ศ. 2539
เป็นปีแห่งการส่งเสริมการบริการประชาชนของรัฐ และมีการศึกษาวิจัยเพื่อหาแนวทางการ
ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม การให้เอกชนมาทำงานแทนรัฐ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ เป็น
นายกรัฐมนตรี ได้มีการจัดทำแผนแม่บทการปฏิรูประบบราชการ และร่างกฎหมายว่าด้วย
องค์การมหาชน นายชวน หลีกภัย เป็นนายกรัฐมนตรี (ชวน 2) ได้มีการจัดทำแผนปฏิรูประบบ
บริหารภาครัฐเพื่อใช้เป็นกรอบในการปฏิรูปราชการ มีการตรา พ.ร.บ. องค์การมหาชน
พ.ศ. 2542 นายทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ปรับโครงสร้างกระทรวงกรม แก้ไข
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดินและตั้งคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ
(ก.พ.ร.) และสำนักงาน ก.พ.ร. ข้อมูลจาก สำนักงาน ก.พ. การปฏิรูประบบราชการคืออะไร
กันแน่ Working Paper พ.ศ. 2541
สถาบันพระปกเกล้า
