Page 470 - kpi18886

462

บทนำ

กำนัน ผู้ใหญ่บ้านเป็นส่วนหนึ่งของกลไกรัฐที่ดำรงอยู่มาช้านาน กำนัน
ผู้ใหญ่บ้านมีหน้าที่สำคัญหลายประการ ได้แก่ หน้าที่ในการปกครอง หน้าที่ใน

การพัฒนาท้องถิ่น และส่งเสริมอาชีพโดยที่รัฐให้ความสำคัญต่อการพัฒนาพื้นที่
ในชนบท โดยมุ่งให้ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และ
มีความสามารถในการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ หากกล่าวถึงการก่อตัวของ
เครือข่ายของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งถือเป็นเครือข่ายทางนโยบายรูปแบบหนึ่ง

การก่อตัวนั้นเริ่มจากกการเข้าไปมีบทบาทเป็นประธานสภาตำบล คณะกรรมการ
สภาตำบล และกรรมการหมู่บ้าน ซึ่งองค์กรสภาตำบล และคณะกรรมการ

หมู่บ้าน (ชูวงศ์ ฉายยะบุตร, 2539, น.28) เป็นองค์กรของรัฐที่จัดตั้งขึ้นโดย
ประสงค์ให้มีบทบาทสำคัญยิ่งในการนำนโยบายของรัฐเกี่ยวกับการพัฒนาชนบท
ไปสู่ผลสำเร็จตามเป้าหมาย ด้วยเหตุนี้เองทำให้สถาบันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
มีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่อง เพราะไม่เพียงเป็นตัวแทนรัฐในระดับรากฐาน หากแต่

เป็นเครื่องมือที่รัฐนั้นใช้เชื่อมต่อ และควบคุมผู้มีอิทธิพลในท้องถิ่น เจ้าพ่อ นักเลง
ให้อยู่ภายใต้อำนาจรัฐ เพื่อสะดวกต่อการจัดการท้องถิ่น นับตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน

กำนัน ผู้ใหญ่บ้านได้ปฏิบัติหน้าที่เกิดผลดีแก่ท้องถิ่น และทางราชการ กำนัน
ผู้ใหญ่บ้านจึงนับเป็นสถาบันที่มีความสำคัญในการสร้างความเจริญก้าวหน้าของ
ท้องถิ่น และประเทศ กำนัน ผู้ใหญ่บ้านมีฐานะเป็นเจ้าหน้าที่รัฐที่ประจำอยู่ใน
ตำบลหมู่บ้านทั่วประเทศ นับเป็นสถาบันที่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด ถือได้ว่า

เป็นผู้นำประชาชนในตำบล หมู่บ้านๆ นั้น โดยมีหน้าที่หลัก คือการรักษา
ความสงบเรียบร้อย ป้องกัน และแก้ปัญหาต่างๆ อีกทั้งยังทำหน้าที่เป็นคนกลาง
คอยที่ไกล่เกลี่ย ระงับความขัดแย้งในท้องที่ รวมถึงเป็นตัวแทนของรัฐ และ

ตัวแทนของราษฎรในเวลาเดียวกัน กำนัน ผู้ใหญ่บ้านจึงเป็นเสมือนตัวกลาง
ที่นำเสนอข้อเรียกร้อง ความต้องการ การร้องทุกข์ของประชาชนไปสู่รัฐ ทั้งนี้
กำนัน ผู้ใหญ่บ้านยังมีบทบาทในการผลักดัน และเสนอแนะนโยบาย ร่างกฎหมาย

อีกทั้งการเสนอมาตรการใหม่ๆ เกี่ยวกับการปกครองท้องถิ่น โดยเฉพาะเกี่ยวข้อง
กับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ หมวดการปกครองส่วนท้องถิ่น อำนาจหน้าที่ และ
แผนงาน (ธัชภรณ์ ศรีเมือง, 2560, น. 2)

บทความที่ผานการพิจารณา