Page 94 - kpi19900

โครงการศึกษาวิจัยวิเคราะห์ร่างพระราชบัญญัติเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น

ผู้ช่วยศำสตรำจำรย์ ดร. วสันต์ เหลืองประภัสร์

ผู้อ ำนวยกำรสถำบันสัญญำ ธรรมศักดิ์ เพื่อประชำธิปไตย

และอำจำรย์ประจ ำคณะรัฐศำสตร์ มหำวิทยำลัยธรรมศำสตร์
ได้รับมอบหมายภารกิจจากสถาบันพระปกเกล้าในการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.เลือกตั้งท้องถิ่น ได้

พยายามจะท าสรุปมาให้ คือ พยายามเปรียบเทียบสาระส าคัญระหว่างกฎหมายเดิมของ พ.ศ. 2545 ที่แก้ไข

พ.ศ. 2554 กับร่างที่ผ่านขั้นตอนของทางกฤษฎีกามา ณ ปัจจุบัน และอยู่ในขั้นตอนขอรับฟังความคิดเห็น
สาระส าคัญที่ปรากฏในร่างดังกล่าวในภาพรวมไม่ถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบถอนรากถอนโคน

หรือมีความเปลี่ยนแปลงในกฎหมายอย่างขนานใหญ่ ในภาพรวมนั้นเป็นการเปลี่ยนแปลงบางมาตราหรือมีการ

เพิ่มเติมรายละเอียดบางอย่างเพื่อให้กระบวนการเลือกตั้งมีความบริสุทธิ์ยุติธรรมรวมถึงมีกลไกในการก ากับ
ควบคุมการเลือกตั้งที่เข้มงวดกว่าเดิม อีกทางหนึ่งที่มีผลในการเปลี่ยนแปลงคือมาจากกรอบของรัฐธรรมนูญ

ฉบับปัจจุบันที่จะท าให้เนื้อหาสาระบางส่วนต้องมีการปรับเปลี่ยน โดยสรุปสาระส าคัญคร่าว ๆ ของร่าง

กฎหมายเลือกตั้งฉบับนี้ มี 2-3 เรื่อง ในความคิดเห็นของทีมวิจัย ที่มีอาจารย์ชาลินี สนพลาย จากคณะ
รัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ก็ร่วมด้วย รวมถึงนักวิจัย คุณภัทรวุฒิ เฉยศิริ เป็นนักวิจัยประจ าศูนย์

ท้องถิ่นได้ช่วยกันดูอยู่ 3-4 คน พบว่า ประการหนึ่งการจัดการเลือกตั้งภายใต้ร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้จะให้อ านาจ

ของ กกต. ที่มากขึ้นพอสมควรในการจะก ากับการเลือกตั้ง การสืบสวน สอบสวน กรณีมีการร้องเรียนต่าง ๆ
ฉะนั้น หนึ่ง อ านาจของ กกต. ก็จะเพิ่มขึ้น

สอง ก็คือ การมีกลไกใหม่ในการเข้ามาสอดส่องดูแลการเลือกตั้ง คือ ผู้ตรวจการเลือกตั้ง เป็นไปตาม

กรอบกฎหมายใหญ่ที่มีในการเลือกตั้งระดับชาติ ในระดับท้องถิ่นก็ต้องมีบทบาทของผู้ตรวจการด้วย แต่ถามว่า
ผู้ตรวจการอะไรอย่างไร อาจจะยังมีข้อถกเถียงกันอยู่ แต่โดยภาพรวมให้นึกภาพเหมือนกับเป็นเปาบุ้นจินเป็น

ผอ.การเลือกตั้ง ผู้ตรวจการก็เป็นเหมือนเป็นจั่นเจาไปสอดส่องดูแลทุกเรื่อง

อีกประการหนึ่งที่การปรับเปลี่ยนคือเรื่องกระบวนการในการร้องเรียนต่าง ๆ ซึ่งเปิดช่องร้องเรียนไป
ยัง กกต. ต่าง ๆ มากขึ้น

ฉะนั้น โดยภาพรวมก็จะท าให้เห็นได้ว่าการเลือกตั้งภายใต้ร่างฉบับนี้จะมีความเข้มงวดมากขึ้น

ขณะเดียวกันก็เป็นการคาดเดาของทีมวิจัยว่าภายหลังจากจัดให้มีการเลือกตั้งนั้น กระบวนการประกาศผลการ
เลือกตั้งจะไม่ง่ายเพราะว่าเปิดช่องให้มีการร้องเรียนต่าง ๆ มากขึ้นและง่ายขึ้น

ส าหรับมาตราอื่น ๆ ที่มีการปรับแก้ ได้แก้ไขกระบวนการจัดการเลือกตั้งในรายละเอียดต่าง ๆ มีการ
เปลี่ยนแปลงไปพอสมควร ดังนี้

ควำมเปลี่ยนแปลงในร่ำงกฎหมำย

ในร่าง พ.ร.บ.ฉบับนี้มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 11 หมวด มีสาระส าคัญที่เปลี่ยนแปลงไป ดังนี้
หมวดที่ 1 สาระส าคัญที่น่าสนใจคือ มาตรา 17 มาตรา 18 ภายหลังมีการเลือกตั้ง กกต. ต้องประกาศ

ผลภายใน 30 วัน แต่ในระหว่างนั้น กกต. เห็นว่ามีเหตุทุจริตจะมีผู้ร้องเรียนหรือไม่ กกต. ก็สามารถด าเนินการ

ระงับการประกาศผลได้ ที่น่าสนใจคือ สมมติว่ามีการระงับหรือไม่ประกาศผล หรือมีการร้องเรียนบางอย่าง

- 82 -