Page 85 - kpi20756
P. 85
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21 8
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย
5. สังคมเข้มแข็ง โดยมีอำนาจรัฐและอำนาจทุนสนับสนุน หนทางสู่
การคงตัวของสังคมไทย
สังคมไทยพยายามดิ้นรนต่อสู้มาเป็นเวลา 1 ศตวรรษ เพื่อหาทางลงตัว ความวุ่นวาย
เอะอะ ขัดแย้งบางครั้งก็รุนแรง คืออาการของความดิ้นรนหาทางลงตัวแต่ยังไม่สำเร็จ
ที่ไม่สำเร็จเพราะการคิดเชิงปฏิปักษ์และต่อสู้ จึงเป็นประดุจไก่ที่อยู่ใน “เข่ง” ที่ถึงจิกตีกัน
อย่างไรๆ ก็ออกจากเข่งไม่ได้
ตามเหตุผลที่นำเสนอมาเป็นลำดับ บ้านเมืองจะลงตัวได้ต่อเมื่อไม่มีความเหลื่อมล้ำ
ในโครงสร้างอำนาจ โดยต้องช่วยให้โครงสร้างอำนาจทางสังคมเติบโตหรือเข้มแข็ง
เสมอหรือใกล้เคียงกับอำนาจรัฐ และอำนาจทุน เป็นสังคมที่อำนาจหรืออานุภาพเสมอกัน
เรียกว่า สังคมสมานุภาพ และที่ดีคือ อำนาจรัฐและอำนาจทุน สนับสนุนสังคมเข้มแข็ง
เพราะถ้าสังคมเข้มแข็ง และเกิดความสมดุล เป็นปัจจัยให้เกิดความมั่นคง รัฐและทุนก็ได้
ประโยชน์ ในสภาวะเสียสมดุลทั้งรัฐและทุนก็เสียประโยชน์ จากความปั่นป่วน วุ่นวาย
โกลาหล ขัดแย้ง และรุนแรง รัฐนอกจากจะสนับสนุนสังคมเข้มแข็งเองแล้ว ควรจะมี
นโยบายส่งเสริมให้ภาคทุนเข้ามาสนับสนุน สังคมเข้มแข็งด้วยหลักการที่เรียกว่า “ธุรกิจ
เพื่อการพัฒนา” (Business For Development)
สังคมจะเข้มแข็งต่อเมื่อสามารถรวมตัวร่วมคิดร่วมทำ ด้วยความเสมอภาคและ
ภราดรภาพ ในประเด็นสาธารณะต่างๆ เป็นพลเมืองที่มีจิตสำนึก และเป็นพลเมืองที่กัมมันตะ
(active)
อปริหานิยธรรม หรือธรรมะเพื่อความเจริญถ่ายเดียว ที่พระพุทธองค์ตรัสสอนเป็น
อันมาก คือธรรมะแห่งการรวมตัวร่วมคิดร่วมทำ ภาพโดยย่อของสังคมเข้มแข็งก็คือ ชุมชน
ท้องถิ่น และองค์กรต่างๆ ในพื้นที่ เช่น โรงเรียน โรงพยาบาล มีอิสระในการบริหารจัดการ
อย่างมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่อย่างมีสมรรถนะ เกิดการพัฒนาอย่างทั่วถึงเป็นธรรม มีการ
เรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ มีเครื่องมือเชิงสถาบัน เช่น สถาบันการเงินของชุมชน มีพลัง
พลเมืองที่มีจิตสำนึก ที่รวมตัวกันทำกิจสาธารณะประเด็นต่างๆ เต็มประเทศ สังคม
สามารถขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะที่ดี และสามารถดึงฝ่ายต่างๆ มาถักทอกันพัฒนา
ประเทศ ถ้าสังคมเข้มแข็งอย่างนี้นี่คือสาระของประชาธิปไตย และไม่ใช่ประชาธิปไตยแต่ใน
รูปแบบแต่เป็นประชาธิปไตยที่มีคุณภาพ
สังคมเข้มแข็งจึงควรเป็นระเบียบวาระแห่งชาติ ที่ทุกภาคส่วนในประเทศเข้ามา เอกสารประกอบการปาฐกถาพิเศษ
มีส่วนร่วมในการขับเคลื่อน ทั้งภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคธุรกิจ และภาคการสื่อสาร
ภาครัฐควรถือเป็นนโยบายที่จะทำให้ทุกภาคส่วนในประเทศเข้ามามีส่วนร่วมในการ
สนับสนุนสังคมเข้มแข็ง
