Page 27 - b29259_Fulltext

3. หลักการแบ่งแยกอ�านาจและการตรวจสอบถ่วงดุล

หลักการแบ่งแยกอำานาจถือได้ว่าเป็นหลักการพื้นฐานที่สำาคัญ

ที่สุดหลักการหนึ่งทางด้านกฎหมายรัฐธรรนูญและสถาบันการเมือง
27
(Fundamental Constitutional Principle) ดังสะท้อนให้เห็นได้
จากถ้อยคำาที่ปรากฏในคำาประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและพลเมือง
ค.ศ. 1789 (Declaration of the Rights of Man and Citizen 1789) ของ
ประเทศฝรั่งเศส ข้อ 16 อันมีใจความว่า “...หากสังคมใดหาได้ให้ความสำาคัญ

28
ต่อการแบ่งแยกอำานาจแล้วไซร้ ย่อมถือว่าสังคมนั้นไร้ซึ่งรัฐธรรมนูญ”
อย่างไรก็ดี คำาถามคือ หลักการนี้มีเนื้อหาสาระเป็นเช่นไร เหตุใดจึงส่งผล

ให้มีความสำาคัญยิ่งอย่างที่ได้กล่าวมาข้างต้น?

หากสืบสาวราวเรื่องโดยละเอียดก็จะพบว่าหลักการแบ่งแยกอำานาจนี้

ถูกประดิษฐ์คิดค้นขึ้นตั้งแต่สมัยโบราณนานมาแล้ว กล่าวคือ เมื่อครั้น
29
สมัยกรีกโบราณปรากฏมีการเสนอแนวคิดดังกล่าว เนื่องด้วยมีการมองว่า
ธรรมชาติของอำานาจนั้นไม่พึงรวมอยู่ในมือของกลุ่มบุคคลใดกลุ่มบุคคลหนึ่ง

27 Tina Hunter-Schulz, Rule of Law, Separation of Powers and Judicial
Decision Making in Australia: Part1, Vol.11 the National Legal Eagle 12-13
(2005).
28 โปรดดูข้อความเต็มใน ข้อ 16 แห่งคำาประกาศว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและพลเมือง
ค.ศ.1789 (Déclaration des droits de l’homme et du citoyen)
29 นักปรัชญาเมธีสมัยนั้นที่กล่าวถึงแนวคิดนี้มีอยู่มากมายหลายคน อาทิ ซิเซโร่ โพลิบิ
อุส ฯลฯ แต่ที่ถือได้ว่าเป็นบุคคลสำาคัญนั่นก็คือ อริสโตเติล ซึ่งเป็นผู้นำาเสนอแนวคิดดัง
กล่าวผ่านแนวคิดว่าด้วยเรื่อง “ระบอบการปกครองแบบผสมผสาน” (Mixed Regime)
หรือที่บางท่านเรียกแนวคิดนี้ว่า “รัฐธรรมนูญผสมผสาน” (Mixed Constitution)

หลักสูตรเตรียมความพร้อมส�าหรับการเมืองระดับชาติ 27 27