Page 28 - kpiebook62001

บทที่ 2

สวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน (poverty-targeting): บทส้ารวจแนวคิด ลักษณะ และความท้าทาย

ในบทที่สองของรายงานวิจัยนี้ คณะวิจัยจะท าการส ารวจวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการแบบเจาะจงที่คน

จน ซึ่งเป็นสวัสดิการในรูปแบบของโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ โดยการส ารวจจะมุ่งตอบสามเป้าหมายหลักสี่ประการ

ประกอบไปด้วย หนึ่ง เพื่อสร้างความเข้าใจกับแนวคิดสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน และอธิบายว่าเหตุใดในปัจจุบัน
สวัสดิการในลักษณะดังกล่าวถึงถูกน ามาใช้อย่างแพร่หลายมากขึ้นในหลากหลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศก าลัง

พัฒนา สอง เพื่อสร้างความใจกับลักษณะพื้นฐานของสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจนว่าประกอบไปด้วยรูปแบบใดบ้าง

และมีลักษณะส าคัญใดที่ควรพิจารณา สาม เพื่ออธิบายถึงความท้าทายในการน าเอาสวัสดิการแบบเจาะจงมาใช้
โดยเฉพาะปัญหาต่าง ๆ ที่มักจะเกิดขึ้น และสี่ เพื่ออธิบายปัจจัยที่ส่งผลต่อศักยภาพของสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน

ในการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ าและความยากจน

เนื้อหาของการส ารวจวรรณกรรมในบทนี้จะท าหน้าที่สองประการ ประการแรกคือการแนะน าแนวคิดพื้นฐาน
ส าหรับสร้างความเข้าใจกับสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน เพื่อให้เป็นฐานในการสร้างความใจกับบทต่อ ๆ ไปที่ส ารวจ

ที่มาและปัญหาของนโยบายบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ประการที่สอง เนื้อหาจากการส ารวจในบทนี้จะช่วยชี้น าประเด็นการ

วิเคราะห์ส าหรับการส ารวจกรณีศึกษาประเทศอื่น ๆ เพื่อให้การส ารวจมุ่งไปที่การสร้างความเข้าใจเพิ่มเติมกับปัจจัย
ต่าง ๆ ที่จะช่วยให้สวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจนและระบบสวัสดิการโดยรวมเอื้อกับการลดความเหลื่อมล้ าและ

แก้ปัญหาความยากจน รวมถึงน าไปสู่แนวทางการพัฒนานโยบายบัตรสวัสดิการแห่งรัฐและระบบสวัสดิการของประเทศ

ไทย

2.1 แนวคิดเรื่องสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน

ในส่วนแรกของการส ารวจเนื้อหาและความท้าทายที่เกี่ยวข้องกับนโยบายสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน

คณะวิจัยจะท าการอธิบายภาพรวมของนโยบายสวัสดิการรูปแบบต่าง ๆ เพื่อสร้างความเข้าใจถึงความแตกต่างระหว่าง
นโยบายสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจนกับนโยบายสวัสดิการแบบอื่น ๆ จากนั้นจะอธิบายถึงที่มาของแนวโน้มที่นโยบาย

สวัสดิการแบบเจาะจงได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นมาทั่วโลกนับตั้งแต่ยุคคริสตทศวรรษ 1980s โดยจะส ารวจแนวคิดต่าง ๆ ที่

ยกขึ้นมาสนับสนุนสวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน เช่น แนวคิดเสรีนิยมใหม่ แนวคิดเรื่องประสิทธิภาพและการลดต้นทุน
ของสวัสดิการ และแนวคิดเกี่ยวกับปัญหาของสวัสดิการถ้วนหน้า

2.1.1 รูปแบบต่าง ๆ ของนโยบายสวัสดิการ

ในส่วนแรกนี้คณะวิจัยจะอธิบายให้เกิดความเข้าใจเสียก่อนว่านโยบายที่เรียกว่า "สวัสดิการแบบเจาะจงที่คนจน

(poverty-targeting welfare) คืออะไร และแตกต่างจากสวัสดิการแบบอื่น ๆ อย่างไร ทั้งนี้เพื่อเป็นฐานค านิยามให้กับ
เนื้อหาของรายงานวิจัยฉบับนี้ในส่วนต่อ ๆ ไป

19