Page 16 - kpiebook65010
P. 16
แนวทางและวิธีการวิเคราะห์
ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมาย
ข้อค้นพบที่สำคัญในบทนี้ ได้แก่ ข้อสรุปว่า RIA ได้รับการบัญญัติไว้ในกฎหมายเป็น
การเฉพาะแล้ว ได้แก่ พระราชบัญญัติหลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์
ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 ส่วนในรายละเอียดเกี่ยวกับหลักเกณฑ์และขั้นตอนการวิเคราะห์
ผลกระทบนั้น กฎหมายฉบับดังกล่าวได้บัญญัติรายละเอียดที่จะต้องดำเนินการในภาพรวมและ
มีการกำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมอีกชั้นหนึ่งใน RIA Guidelines ส่วนแนวทางการวิเคราะห์
ผลกระทบนั้น มีการกำหนดแนวทางในภาพรวมเช่นกันในแบบแนบท้ายของ RIA Guidelines
(หัวข้อที่ 6 หัวข้อที่ 7 และหัวข้อที่ 8) ในขณะเดียวกัน สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาก็ได้
กำหนดแนวทางเพิ่มเติมเกี่ยวกับการวิเคราะห์ผลกระทบใน RIA Handbook ซึ่งหน่วยงานของรัฐที่
จัดทำร่างกฎหมายและทำรายงาน RIA ก็ยึดถือแนวทางที่ปรากฏใน RIA Guidelines และ RIA
Handbook ในการจัดทำ อย่างไรก็ตาม การทำรายงาน RIA ของร่างกฎหมายตามแนวทางของ
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกานั้นเน้นไปที่การทำรายงานเพื่อวิเคราะห์ผลกระทบ “เฉพาะที่จะ
เกิดจากทางเลือกทางกฎหมายตามร่างกฎหมาย” กล่าวคือ RIA Handbook มุ่งให้มีการวิเคราะห์
ทางเลือกทางกฎหมาย จึงไม่ได้กล่าวถึงผลการตรวจสอบความจำเป็นในการตรากฎหมายที่มี
การวิเคราะห์ผลกระทบของทางเลือกอื่น ๆ ด้วย
นอกจากนี้ ในส่วนของ “วิธีการวิเคราะห์ผลกระทบ” นั้น แม้แนวทางใน RIA Handbook
จะแนะนำให้วิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลเชิงปริมาณเท่าที่จะทำได้ แต่ยังไม่มีการกำหนด
รายละเอียดการดำเนินการเอาไว้ว่าจะต้องใช้วิธีการใดเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูล โดยหลายหน่วยงาน
มักจะทำการวิเคราะห์ผลกระทบโดยนำเสนอข้อมูลเชิงคุณภาพ (เชิงบรรยาย) เป็นหลัก โดยไม่ได้
แสดงผลกระทบในเชิงตัวเลข
ในขณะเดียวกันใน RIA Guidelines และ RIA Handbook ซึ่งจัดทำและเผยแพร่โดย
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกายังไม่ได้วางหลักการเพื่อวิเคราะห์ผลกระทบเฉพาะด้าน เช่น
ผลกระทบทางสังคมและผลกระทบทางเศรษฐกิจเอาไว้อย่างชัดเจน ซึ่งเป็นข้อที่น่าพิจารณา
ต่อไปว่าจะสามารถศึกษาหลักการในระดับสากลและตัวอย่างการกำหนดวิธีการวิเคราะห์
ผลกระทบจากประเทศอื่นเพื่อกำหนดรายละเอียดเหล่านี้ให้มีความชัดเจนเพิ่มขึ้นอีกได้หรือไม่
เพียงใด
การวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคมในการตรากฎหมายในระดับสากล (บทที่ 3)
บทที่ 3 นำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับแนวทางการวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคมในการตรา
กฎหมายในระดับสากลโดยพิจารณาจากองค์ความรู้ที่ปรากฏในตราสารระหว่างประเทศ แนวทาง
สถาบันพระปกเกล้า
4
