Page 18 - kpiebook65064
P. 18
VIII โครงการสังเคราะห์ข้อเสนอ
เพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยา
อย่างไรก็ตามถ้าพิจารณาตามองค์ประกอบของระบบอภิบาลยา (Pharmaceutical System)
จะเห็นได้ว่าระบบอภิบาลยามีขั้นตอนและประเด็นการศึกษาที่ซับซ้อน เนื่องจากมีขั้นตอน
จำนวนมากตั้งแต่การผลิตจนมาถึงการใช้ยาที่เป็นสายโซ่ที่เชื่อมโยงกันของระบบ เช่น การวิจัย
และพัฒนายาใหม่หรือยาที่เป็นสารเคมีใหม่ การทดลองยาในมนุษย์ การจัดการด้านสิทธิบัตรยา
การผลิตยาการขึ้นทะเบียนตำรับยา การจัดทำราคายา การออกใบอนุญาตผู้ประกอบวิชาชีพและ
สถานประกอบการ การคัดเลือกบัญชียาหลัก การจัดหายา การกระจายยา การตรวจตราสถาน
ประกอบ การการสั่งยา การจ่ายยา การติดตามเฝ้าระวังยา และการส่งเสริมการขายยา ดังนั้น
การพิจารณาถึงปัญหาธรรมาภิบาลจึงควรพิจารณาอย่างรอบด้านในทุกขั้นตอนของระบบอภิบาลยา
โดยไม่ควรพิจารณาเฉพาะความเสี่ยงธรรมาภิบาลตามรายกรณีที่ปรากฏเป็นข่าวและรับรู้กันอย่าง
ชัดเจน เช่น ปัญหาการจัดซื้อยาและการทุจริตดังที่กล่าวไปตอนต้น
ดังนั้น เพื่อให้การศึกษาความเสี่ยงของระบบอภิบาลยาในประเทศไทยมีความครอบคลุม
มากขึ้น ในการศึกษาสังเคราะห์ข้อเสนอเพื่อเสริมสร้างการอภิบาลระบบยาจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ
วิเคราะห์ความเสี่ยงที่มีต่อธรรมาภิบาลของระบบอภิบาลยาในประเทศไทย (Risk of Good
Governance in Pharmaceutical System) และจัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อเสริมสร้าง
ธรรมาภิบาลของระบบอภิบาลยาของประเทศไทย เพื่อให้เกิดเป้าหมายในสามด้านได้แก่ (1) การมี
ยาที่มีคุณภาพดีเพียงพอและครอบคลุมต่อการรักษาสุขภาพของประชาชน (2) มีการใช้จ่าย
งบประมาณภาครัฐอย่างคุ้มค่า และ (3) ทำให้ระบบอภิบาลยาของรัฐปลอดจากการทุจริต ภายใต้
กรอบการศึกษาธรรมาภิบาลที่ประกอบด้วยหลักนิติรัฐ (Rule of Law) ความโปร่งใส (Transparency)
ความรับผิดรับชอบ (Accountability) การมีส่วนร่วม (Participation) และประสิทธิภาพ
(Efficiency)
โดยการศึกษาในที่นี้ได้กำหนดขอบเขตการศึกษาในระดับมหภาคของระบบอภิบาลยาได้แก่
ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนตำรับยา (Registration) ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการขึ้นทะเบียนตำรับยา
ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาในการคัดเลือกและตรวจสอบเพื่อออกใบอนุญาตในการ
นำยามาผลิตหรือจำหน่ายในประเทศไทย ขั้นตอนการคัดเลือกยาเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ
(Selection) ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญในการคัดเลือกยาเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ (National List of
Essential Medicines - NLEM) ของคณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ และขั้นตอน
การจัดซื้อยาเข้าสู่สถานพยาบาล (Procurement) เกี่ยวข้องกับการคัดเลือก การจัดซื้อยาและการ
บริหารยาในระดับสถานพยาบาล โดยทางคณะผู้วิจัยได้อาศัยวิธีการศึกษาแบบผสมผสานได้แก่
1. การศึกษาเชิงเอกสาร (Documentary Research) เพื่อสังเคราะห์กรอบการศึกษา
ธรรมาภิบาลของระบบอภิบาลยาจากการศึกษานิยามของธรรมาภิบาลในมิติต่าง ๆ และ
แนวทางการศึกษาธรรมาภิบาลยาขององค์การอนามัยโลก การศึกษาแนวทางการพัฒนา
กลไกระบบยาและตัวอย่างกรณีศึกษาประเทศสิงคโปร์ รวมถึงศึกษาสภาพการณ์ของ
ระบบอภิบาลยาจากข้อกฎหมาย ระเบียบ และข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในขั้นตอน
การขึ้นทะเบียนตำรับยา การคัดเลือกยาเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ และการจัดซื้อยาเข้าสู่
บทสรุปผู้บริหาร
สถาบันพระปกเกล้า
