Page 192 - kpi15476
P. 192
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 15 191
ในการพัฒนาแนวคิดทางการเมืองของเมิ่งจื่อเพื่อแก้ไขปัญหาความระส่ำระสายในบ้านเมือง
อันเนื่องมาจากสงครามแย่งชิงดินแดนและความเป็นใหญ่ครุกรุ่นไปทั่วล้าและรุนแรง เมิ่งจื่อ
มีประเด็นคำถามหลายข้อ ตั้งแต่ประเด็นที่ว่า 1. มนุษย์โดยธรรมชาติดีหรือร้าย 2.เป้าหมายของ
การปกครองคืออะไร 3. อะไรเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุดในทางการเมือง 4.ความสัมพันธ์
ระหว่างผู้ปกครองกับประชาชนควรเป็นแบบใด กรณีเกิดความขัดแย้งระหว่างผู้ปกครองกับ
ประชาชนจะมีทางออกอย่างไร ต่อประเด็นต่างๆข้างต้นเมิ่งจื่อมีคำตอบดังนี้
1. มนุษย์โดยธรรมชาติดีหรือร้าย ในทัศนะของเมิ่งจื่อมองว่าธรรมชาติของมนุษย์นั้นดี
โดยทั่วไปมนุษย์จะมีความเห็นอกเห็นใจเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน ยกตัวอย่างเรื่องเด็กน้อย
ไร้เดียงสา คลานไปที่บ่อน้ำ และมีทีท่าว่าจะตกลงไปในบ่อน้ำ ผู้ใหญ่ที่พบเห็น โดย
สามัญสำนึก โดยมิได้หวังผลตอบแทนอะไร ย่อมต้องรีบเข้าไปขัดขวางไม่ให้เด็กน้อย
คลานตกลงไปในบ่อ หรือกรณีเจ้าเมืองฉีเห็นชาวบ้านจูงวัวจะเอาไปฆ่าบูชาเทพเจ้า
ก็เกิดความสงสารวัวตัวนั้นขึ้นมาฉับพลัน ไม่อยากเห็นวัวถูกฆ่า สิ่งนี้ก็เป็นอีกตัวอย่าง
หนึ่งที่แสดงว่าโดยธรรมชาตินั้นมนุษย์นั้นเป็นคนดี ชอบดูสิ่งของที่สวยงาม ชอบฟัง
เพลงที่ไพเราะ ชอบรสชาติอาหารที่อร่อยดังนั้น จึงไม่มีเหตุผลที่มนุษย์โดยทั่วไปจะไม่
ชอบทำในสิ่งที่ดี ส่วนความไม่ดีที่มนุษย์ทำกันนั้น เมิ่งจื่อเชื่อว่าเกิดจากความจำเป็นหรือ
สภาพแวดล้อมบังคับ ประดุจดังธรรมชาติของน้ำย่อมไหลลงสู่ที่ต่ำ น้ำไม่สามารถไหล
ลงสู่ที่ต่ำก็เพราะมีอะไรมาขัดขวาง ทำให้เอ่อล้น เป็นต้น
2. เป้าหมายของการปกครองคืออะไร จากความเชื่อที่ว่ามนุษย์โดยธรรมชาติเป็นคนดีนี้
ทำให้เมิ่งจื่อคิดต่อไปว่าแล้วผู้ปกครองที่ดีจะต้องมีเป้าหมายในการปกครองที่ดีเพื่ออะไร
หรือเพื่อใคร ในประเด็นนี้เมิ่งจื่อมีคำตอบที่ชัดเจนมากว่า การปกครองที่ดีนั้นจะต้อง
เป็นไปเพื่อความอยู่ดีกินดีของประชาชนเป็นสำคัญ รัฐจะต้องดูแลให้ประชาชนมีงานทำ
มีหนทางประกอบอาชีพเลี้ยงดูตนเอง จัดบริการให้เด็กมีที่เรียนหนังสือ คนชราจะต้องมี
ที่อยู่อาศัย มีอาหารกิน ในยามเจ็บป่วยจะต้องมีหมอรักษาพยาบาล
เมิ่งจื่อรังเกียจระบบการปกครองที่ใช้อำนาจบังคับประชาชน เป็นระบบที่ไม่ให้คุณค่าแก่
ประชาชน และมีความเห็นว่าระบบการปกครองที่ดีคือระบบการปกครองที่ยึดหลัก
มนุษยธรรมเป็นแนวทางการปกครอง เป็นระบบการปกครองที่ทำเพื่อประชาชน
ข้าราชการและผู้ปกครองที่ดีจะต้องไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน แต่จะต้องยึดหลัก
มนุษยธรรมความถูกต้องเป็นเป้าหมายของการปกครอง
3. ในทางการเมืององค์ประกอบใดสำคัญที่สุด ในการปกครองบ้านเมืองย่อมต้องมีปัจจัย
ต่างๆ เกี่ยวข้องหลายส่วน มีทั้งประชาชน ประเทศ และผู้ปกครอง สำหรับเมิ่งจื่อแล้ว
ท่านเห็นว่าประชาชนเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุด ดังคำกล่าวของเมิ่งจื่อที่ว่า
“ประชาชนสำคัญที่สุด ประเทศชาติรองลงมา ผู้ปกครองสำคัญน้อยที่สุด” ดังนั้น ถ้าจะ
ต้องเลือกระหว่างสิ่งต่างๆ ข้างต้น ก็จะต้องเลือกประชาชนไว้ก่อน โดยยอมสละสิ่งอื่นๆได้
แต่สละประชาชนไม่ได้ เพราะประชาชนคือหัวใจของการปกครองหรือเป้าหมายของการ เอกสารประกอบการประชุมกลุ่มย่อย
ปกครอง
