Page 207 - kpi17527
P. 207
ประชาธิปไตยไทยในทศวรรษใหม่ 2559
กันตั้งตั้งแต่ชั้นอนุบาล และชั้นประถม ต่อเนื่องไปจนจบชั้นมัธยมปลาย โดย
หลายประเทศก็มีการเรียนไปถึงในระดับมหาวิทยาลัยด้วย 11
ผู้เขียนขอยกตัวอย่าง วิธีการ ของ “การศึกษาเพื่อความเป็นพลเมือง” ใน
ประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศเยอรมัน เพื่อที่เราจะได้เข้าใจถึงความหมาย
ของ “การศึกษาเพื่อความเป็นพลเมือง” ได้มากขึ้น ในประเทศสหรัฐอเมริกาและ
ประเทศเยอรมันสิ่งแรกที่เด็กจะต้องเรียนใน โรงเรียนอนุบาล คือ เมื่อมีความ
ขัดแย้งหรือมีการทะเลาะกัน ห้ามตีกัน เมื่อมีการทะเลาะกัน ครูจะจับแยกกัน
ทันที และจะให้เรียนรู้กติกาพื้นฐานประการแรกของการอยู่ร่วมกันในสังคมตาม
ระบอบประชาธิปไตยคือ ถ้าขัดแย้งกัน ห้ามใช้ความรุนแรง
เมื่อขึ้นชั้น ประถม เด็กจะเรียนรู้เรื่องของ ความรับผิดชอบ ซึ่งเป็นสิ่งที่
กำกับการใช้สิทธิเสรีภาพ โดยจะถูกฝึกฝนให้ รับผิดชอบตนเอง รับผิดชอบต่อ
ผู้อื่น และ รับผิดชอบต่อสังคม ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพ แต่ต้องไม่ใช้สิทธิเสรีภาพ
ของตนไปละเมิดสิทธิเสรีภาพคนอื่น และทำสิ่งใดจะต้องคำนึงถึงอยู่เสมอว่าตนเอง 1
เป็นส่วนหนึ่งของสังคม สังคมจะดีขึ้นหรือแย่ลงก็อยู่ที่การกระทำของคนในสังคม
เด็กในประเทศที่มี “การศึกษาเพื่อความเป็นพลเมือง” จึงมีสิทธิเสรีภาพมากขึ้น
ตามวัยที่โตขึ้น พร้อมๆ กับมีความรับผิดชอบมากขึ้นตามไปด้วย และไม่ใช่เรียนรู้
แต่ การแข่งขัน (competition) แต่จะต้องเรียนรู้เรื่อง การประนีประนอม
(compromise) และ การทำงานร่วมกับคนอื่น (cooperation) เพราะ
ประชาธิปไตยคือการอยู่ร่วมกันในสังคม จึงต้องสอนให้เด็กเรียนรู้ที่จะแก้ไข
ความขัดแย้ง เรียนรู้ที่จะตกลงกัน และเรียนรู้ที่จะทำงานและอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น
เครื่องมือ หรือ วิธีการ ที่โรงเรียนในสหรัฐอเมริกาและประเทศเยอรมันใช้
ในการสร้างจิตสำนึกของความเป็นพลเมืองให้กับเด็กนักเรียนคือ การให้นักเรียน
ได้ออกไป สัมผัสกับปัญหาต่างๆ ของชุมชน ที่อยู่รอบๆ โรงเรียน และให้ตั้ง
คำถามว่าได้พบเห็นปัญหาอะไรบ้าง จากนั้นจะใช้ กระบวนการกลุ่ม ในการทำให้
11 ยกตัวอย่างเช่นประเทศสหรัฐอเมริกา ดู Civic Education of Undergraduates in
United States Research Universities, Elizabeth Hollander, 2009, Tisch College of
Citizenship and Public Service, Tufts University.
สถาบันพระปกเกล้า
