Page 18 - kpi20686
P. 18
ห น้ า | 8
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 (กรรมการการเลือกตั้ง) มาตรา 13 แห่ง
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา พ.ศ. 2542 มาตรา 12 แห่ง
พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 298 ของรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2540) (กรรมการ ป.ป.ช.) มาตรา 11 และมาตรา 34 แห่ง
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2542)
(ข). การด าเนินงาน
องค์กรอิสระเหล่านี้มีอ านาจในการบริหารบุคลากรและงบประมาณอันเป็นอิสระ
จากฝ่ายบริหาร โดยมีส านักงานเป็นของตนเองมีหัวหน้าส านักงานและเจ้าหน้าที่ช่วยในการปฏิบัติ
หน้าที่หัวหน้าส านักงานจะถูกแต่งตั้งโดยประธานขององค์กร ซึ่งเป็นผู้บังคับบัญชาด้วย
ส าหรับการเงินนั้น องค์กรเหล่านี้ไม่จ าต้องเสนองบประมาณผ่านทางกระทรวง
แต่สามารถเสนองบประมาณรายจ่ายต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อจัดสรรเป็นเงินอุดหนุนไว้ในกฎหมายว่า
ด้วยวิธีการงบประมาณได้ นอกจากนั้น ยังมีอ านาจในการออกข้อบังคับหรือระเบียบภายในหรือกฎที่มี
ผลต่อบุคคลภายนอกด้วย
กล่าวโดยสรุป พัฒนาการขององค์กรอิสระในประเทศไทย มีจุดเริ่มต้นมาตั้งแต่รัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 เป็นต้นมา ผ่านการให้อ านาจในการองค์กรอิสระที่ส าคัญ
ทั้ง 5 องค์กร ได้แก่ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (มาตรา 136 - 148) ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา
(มาตรา 196 - 198) คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (มาตรา 199 และมาตรา 200)
คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (มาตรา 297 - 302) และคณะกรรมการ
ตรวจเงินแผ่นดิน (มาตรา 312) ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2540 เป็นรัฐธรรมนูญที่มอบอ านาจให้กับองค์กรอิสระของรัฐ เพื่อให้ด าเนินการตาม
บทบาทหน้าที่และอ านาจที่ได้บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญและกฎหมายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เป็น
หลักประกันว่า องค์กรอิสระของรัฐเหล่านี้จะสามารถปฏิบัติหน้าที่และใช้อ านาจของตนเองอย่าง
“อิสระ” และ “เป็นกลาง” พ้นจากการแทรกแซงขององค์กรอื่นหรือสถาบันทางการเมืองอื่น ๆ ของ
รัฐ (นิพนธ์ ฮะกีมี, ม.ป.ป.)
อ ำนำจหน้ำที่ขององค์กรอิสระตำมรัฐธรรมนูญ
อ านาจหน้าที่ขององค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2540)
มีอยู่สองประการ คือ อ านาจหน้าที่ในการมีข้อเสนอแนะ ให้ค าปรึกษาหรือความเห็น และอ านาจ
หน้าที่ในการวินิจฉัย และมีค าสั่ง
1. อ านาจหน้าที่ในการมีข้อเสนอแนะ ให้ค าปรึกษา หรือความเห็น
เป็นลักษณะขององค์กรให้ค าปรึกษา โดยผู้มีอ านาจหน้าที่ตามกฎหมายในเรื่องที่องค์กร
อิสระได้ ให้ค าปรึกษา ให้ข้อเสนอแนะหรือความเห็นนั้นยังมีดุลพินิจที่จะด าเนินการตามหรือไม่ก็ได้
ซึ่งองค์กรอิสระที่มีลักษณะนี้คือ ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา (มาตรา 197 และมาตรา 198 ของ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540) หรือคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
(มาตรา 200 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540)