Page 113 - kpi20756

การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21 11
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย

สภาผู้แทนราษฎรที่พรรคนั้นควรจะมี และเมื่อได้จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่แต่ละพรรค
ควรจะมีแล้ว ให้นำมาหักลบกับจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขต ก็จะทำให้ได้จำนวน

สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อของแต่ละพรรค

ข้อดีของการเลือกตั้งในระบบใหม่นี้ คือ ก่อให้เกิดความสะดวกในการใช้สิทธิของ

ประชาชนที่ใช้บัตรเพียงใบเดียวในการเลือกตั้ง อีกทั้งเป็นการประหยัดงบประมาณของรัฐในการ
20
จัดการเลือกตั้ง และส่งผลทำให้พรรคการเมืองขนาดเล็กมีโอกาสเพิ่มมากขึ้นที่จะได้ที่นั่งสมาชิก
สภาผู้แทนราษฎรในสภา โดยทุกคะแนนเสียงถูกใช้นำมาคิดคำนวณสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
21
แบบบัญชีรายชื่อ และทำให้การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเกิดการแข่งขัน
ทางการเมืองสูง ทำให้แต่ละพรรคการเมืองคัดคนที่ดีที่สุดลงรับเลือกตั้ง แม้จะรู้ว่าเขตตนคะแนน

สู้พรรคการเมืองอื่นไม่ได้แต่จะมีความหวังที่จะได้คะแนนมากที่สุดเพื่อใช้ในการคำนวณสมาชิก
สภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ 22

ส่วนข้อเสียของระบบการเลือกตั้งแบบใหม่นี้ ทำให้เกิดปัญหาในการตัดสินใจของ
ผู้ลงคะแนน เพราะจะถูกบังคับให้ต้องพิจารณาทั้งคนและพรรคไปพร้อมกันเนื่องจากใช้บัตรเลือกตั้ง

ใบเดียว จึงทำให้ประชาชนไม่สามารถทำตามเจตจำนงของตนได้อย่างอิสระ การที่ไม่มีการกำหนด
คะแนนขั้นต่ำสำหรับคะแนนที่ใช้ในการคำนวณบัญชีรายชื่อทำให้มีพรรคการเมืองเล็ก ๆ เข้าสู่สภา

23
เป็นจำนวนมาก ส่งผลทำให้เกิดความไร้เสถียรภาพทางการเมือง และอาจมีการต่อรอง
ผลประโยชน์ทางการเมือง ทำให้ประเทศยากต่อการพัฒนา นอกจากนี้ อาจทำให้ผู้สมัครสมาชิก
สภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่ออาจไม่ได้รับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หากมี

สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตที่พรรคการเมืองได้รับเกินจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนที่
ที่แต่ละพรรคพึงมีตามกฎหมายกำหนด ทั้งที่พรรคการเมืองนั้นจะได้รับการเลือกตั้งจากคะแนน

เสียงจากประชาชนมากที่สุดก็ตาม ทำให้เกิดผลกระทบต่อสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชี
รายชื่อของพรรคการเมืองที่จะเข้ามาทำหน้าที่ในรัฐสภา เกิดความเหลื่อมล้ำแก่พรรคการเมือง
ที่ไม่มีตัวแทนได้เข้าทำหน้าที่ในรัฐสภา เพราะรูปแบบวิธีการคำนวณที่มีความซับซ้อนไม่เป็นไป

ตามเจตนารมณ์ที่แท้จริงของประชาชน ผู้เขียนได้จำแนกความแตกต่างข้อดีข้อเสียของการได้มา
ของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อตามรัฐธรรมนูญที่สำคัญแต่ละฉบับ ดังนี้

20 ภัสรดา ปราบปราม. (28 ตุลาคม 2562). มิติใหม่ของระบบการเลือกตั้ง ปี 2562. สืบค้นจาก https://
www.tistr.or.th/tistrblog/wp-content/uploads/2019/03/election-2562.pdf

21 พลเอกเลิศรัตน์ รัตนวานิช. ระบบการเลือกตั้งแบบสัดส่วนผสมในร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับ
ปฏิรูป. เอกสารวิชาการส่วนบุคคลหลักสูตรหลักนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย รุ่นที่ ๓ วิทยาลัยรัฐธรรมนูญ,
สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ หน้า 4
22 สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (ธันวาคม 2558). ระบบการเลือกสำหรับประเทศ
ไทย. เอกสารวิชาการอิเล็กทรอนิกส์ http://www.parliament.go.th/library, หน้า 15.
23 ทัดชนม์ กลิ่นชำนิ. (30 ตุลาคม 2562). เรียนรู้ระบบเลือกตั้งสู่บทเรียนการเลือกตั้งในรัฐธรรมนูญ 2562.
สืบค้นจาก https://spm.thaigov.go.th/FILEROOM/spm-thaigov/DRAWER014/GENERAL/DATA0000/ เอกสารประกอบการสัมมนากลุ่มย่อยที่ 2
00000243.PDF