Page 199 - kpi20756
P. 199
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21 1
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย
ทั้งในแต่ละประเทศและกรอบการทำงานร่วมกันในระดับภูมิภาคเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทาง
การศึกษาของเด็กเยาวชนนอกระบบการศึกษาอย่างต่อเนื่อง ตลอด 3 ปีที่ผ่านมา
2. ความก้าวหน้าและอุปสรรคใน 30 ปีของการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทาง
การศึกษาในระดับนานาชาติ
แม้กระบวนการร่วมมือระดับนานาชาติเพื่อแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาจะมี
ประวัติศาสตร์มาต่อเนื่องยาวนานกว่ากว่า 30 ปี หลังจากการสนับสนุนปฏิญญาจอมเทียนที่ผู้นำ
ทั่วโลกเกือบ 200 ประเทศได้ประกาศเจตนารมย์ในการดำเนินการให้เด็กเยาวชนทุกคนเข้าถึง
และสำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาได้ 100% แต่ปัจจุบันปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
ก็ยังคงไม่หายไปจากโลก และจากประเทศไทย
ปัจจุบัน ข้อมูลสถิติจากสถาบันสถิติแห่งองค์การยูเนสโก (UIS) ดังแสดงในภาพที่ 1 แสดง
ให้เห็นว่ายังมีเด็กเยาวชนในระดับนานาชาติมากกว่า 263 ล้านคนที่ยังคงอยู่นอกระบบการศึกษา
โดยในจำนวนนี้เป็นเด็กวัยประถมศึกษามากกว่า 60 ล้านคน
ภาพที่ 1 แนวโน้มการลดลงของจำนวนเด็กเยาวชนนอกระบบการศึกษาของโลก (2000-2016)
ที่น่ากังวลไปกว่าจำนวนเด็กนอกระบบการศึกษาในปัจจุบันคือ แนวโน้มความเหลื่อมล้ำ
ภาพที่ 1 แนวโน้มการลดลงของจ านวนเด็กเยาวชนนอกระบบการศึกษาของโลก (2000-2016)
ทางการศึกษาในระดับนานาชาติที่แม้จะมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง จำนวนเด็กนอกระบบ
ที่น่ากังวลไปกว่าจ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษาในปัจจุบันคือ แนวโน้มความเหลื่อมล้้าทางการศึกษาใน
การศึกษา (ระดับประถมศึกษา) ทั่วโลกที่เคยมีจำนวนมากกว่า 100 ล้านคน เมื่อปี 1990 ลดลง
ระดับนานาชาติที่แม้จะมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง จ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษา (ระดับประถมศึกษา) ทั่ว
เหลือราว 63 ล้านคนในปี 2017 หรือลดลงเกือบร้อยละ 40 ระหว่าง 1990-2007 แต่ตลอด
10 ปีที่ผ่านมา (2007-2017) จำนวนเด็กนอกระบบการศึกษาทั่วโลกมีอัตราที่ลดลงน้อยมาก
โลกที่เคยมีจ้านวนมากกว่า 100 ล้านคน เมื่อปี 1990 ลดลงเหลือราว 63 ล้านคนในปี 2017 หรือลดลงเกือบร้อย
ไม่ถึง 100,000 คน แสดงให้เห็นว่าความก้าวหน้าในการสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา
ละ 40 ระหว่าง 1990-2007 แต่ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา (2007-2017) จ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษาทั่วโลกมี
ในทศวรรษที่ผ่านมาเริ่มชะลอตัวลง กลุ่มเป้าหมาย 5-10 % สุดท้ายยังเข้าไม่ถึงโอกาสทาง
อัตราที่ลดลงน้อยมาก ไม่ถึง 100,000 คน แสดงให้เห็นว่าความก้าวหน้าในการสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา เอกสารประกอบการสัมมนากลุ่มย่อยที่ 4
การศึกษา หรือต้องออกจากการเรียนกลางคัน เพราะปัญหาสภาพเศรษฐกิจ สังคม สุขภาพ ฯลฯ
ในทศวรรษที่ผ่านมาเริ่มชะลอตัวลง กลุ่มเป้าหมาย 5-10% สุดท้ายยังเข้าไม่ถึงโอกาสทางการศึกษา หรือต้องออก
จากการเรียนกลางคัน เพราะปัญหาสภาพเศรษฐกิจ สังคม สุขภาพ ฯลฯ ที่น่ากังวลไปกว่านั้นคือ ตัวเลขเด็กนอก
ระบบการศึกษาเริ่มกลับมามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นระหว่างปี 2016-2017 อีกครั้ง
3. สถานการณ์ความเหลื่อมล้ าในระบบการศึกษาไทยในปัจจุบัน: การวิเคราะห์ของคณะกรรมการอิสระเพื่อ
การปฏิรูปการศึกษา
73
จากรายงานการศึกษาระหว่างปี 2560-2562 ของคณะกรรมอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) ที่
คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งขึ้นตามรัฐธรรมมนูญมาตรา 261 น้าเสนอการวิเคราะห์ข้อมูลรายบุคคลจากข้อมูลทะเบียน
ราษฎร์ของกระทรวงมหาดไทย และข้อมูลทะเบียนนักเรียนทุกสังกัดในระบบการศึกษาที่รวบรวมโดยส้านัก
73 ปฏิรูปการศึกษาไทย: รายงานของคณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) (2562)
