Page 29 - kpi20858
P. 29
16
ส าคัญในการเปลี่ยนแปลงการศึกษาศิลปะ จากสกุลช่างมาเป็นการสอนอย่างเป็นระบบ และพัฒนา
ต่อมาเป็นสถาบันการศึกษาที่มีหลักสูตรเช่นเดียวกันกับสถาบันศิลปะในประเทศตะวันตก ซึ่งเป็น
ปฐมบทของการศึกษาศิลปะตามแบบอย่างศิลปะตามหลักวิชาของตะวันตก เป็นต้นก าเนิดของการ
13
สร้างสรรค์ศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย
ทั้งนี้ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ได้กล่าวถึงความหมายของค าว่า “academic” ไว้ในหนังสือ
ชื่อ “ศิลปะสงเคราะห์: พจนานุกรมศัพท์ศิลปะตะวันตก” ดังนี้
ตามหลักวิชา หมายความถึง ศิลปกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้นตามหลักเกณฑ์ที่ประกอบ
ด้วยหลักวิชา กล่าวคือศิลปินคณะหนึ่งๆ หรือหมู่หนึ่งมีความเห็นไปรวมจุดสุดท้ายร่วมกัน
ว่าศิลปกรรมที่ผลิตขึ้น จะต้องให้สมบูรณ์พร้อมทุกสิ่งทุกอย่างให้ถึงขนาด ตามหลักเกณฑ์
ที่ยกย่องนิยมกัน เพราะฉะนั้นศิลปกรรมอันมีลักษณะที่ท าตามหลักวิชา จึงควรสมบูรณ์
14
ทั้งองค์ประกอบและวิธีการท า อย่างหาต าหนิได้
จากข้อเขียนข้างต้นแสดงให้เห็นถึงความส าคัญของหลักเกณฑ์ ซึ่งได้รับการยกย่องและ
ยอมรับโดยคนกลุ่มหนึ่ง น ามาใช้เป็นกรอบก าหนดแนวทางการแสดงออกที่สมบูรณ์พร้อมตามทัศนะ
และคตินิยมของคนกลุ่มดังกล่าว อีกทั้งในข้อเขียนของ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี สะท้อนให้เห็นถึง
คตินิยมของท่านที่ยกย่องความสมบูรณ์ทั้งองค์ประกอบและวิธีการท าอย่างหาที่ติมิได้ อย่างไรก็
ตามความสมบูรณ์พร้อมทั้งองค์ประกอบและวิธีการท านั้น มีความหมายครอบคลุมไปถึงการสื่อสาร
ความรู้สึกได้อย่างมีความหมายอีกด้วย ดังที่ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีกล่าวว่า
การที่จะด าเนินให้ครบถ้วนตามความมุ่งหมายดังว่านี้ได้ จ าต้องใช้ความพยายาม
ความอุตสาหะต่อเนื่องกันไป จึงจะท าให้องค์ประกอบและวิธีการกระท านั้นถึงความ
สมบูรณ์ แต่ครั้นส าเร็จเป็นศิลปกรรมขึ้นมาแล้วสิ โดยมากมักได้ผลเป็นเพียงผลิตกรรมที่
งามเรียบๆ มลืดชืดไปเสีย ด้วยเหตุนี้เมื่อกล่าวว่าศิลปกรรมใดมีลักษณะประกอบด้วย
หลักวิชา ซึ่งปรากฏว่าศิลปกรรมนั้น แม้อุตส่าห์พยายามกระท าขึ้นอย่างประณีตบรรจง
ถูกต้องตามหลักแห่งความสมบูรณ์ดีถึงที่สุดแล้วก็ดี แต่กลับท าให้เกิดความรู้สึกมลืดชืด
13 วิบูลย์ ลี้สุวรรณ, ศิลปะในประเทศไทย: จำกศิลปะโบรำณในประเทศไทย ถึงศิลปะสมัยใหม่ (กรุงเทพฯ: ศูนย์
หนังสือลาดพร้าว, 2548), 188.
14 ศิลป์ พีระศรี, พิมพ์ครั้งที่ 4, แปลโดย พระยาอนุมานราชธน, ศิลปะสงเครำะห์: พจนำนุกรมศัพท์ศิลปะ
ตะวันตก (กรุงเทพฯ: มูลนิธิศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีอนุสรณ์, 2553),18.
