Page 12 - kpiebook62001
P. 12
ปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ นในโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐได้สร้างข้อสังเกตเรื่องกระบวนการออกแบบ
นโยบายว่ามีข้อบกพร่องใด และจะมีทางใดในการแก้ปัญหาข้อบกพร่องเหล่านี ได้ จึงเป็นเป้าหมายส้าคัญที่
คณะวิจัยต้องการตอบจากโครงการวิจัยชิ นนี บทเรียนจากโครงการนี้ยังควรถูกพิจารณาไปพร้อม ๆ กับบทเรียนจาก
นโยบายสวัสดิการอื่น ๆ ของประเทศไทยที่มีลักษณะเดียวกัน เช่น โครงการเงินสงเคราะห์ผู้ยากไร้ และกองทุน
สงเคราะห์เด็กนักเรียนที่ด้อยโอกาส โครงการที่มุ่งอุดหนุนคนยากจนเหล่านี้ต้องประสบปัญหาคอร์รัปชันจนเป็นข่าว
อื้อฉาวในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา หากพิจารณาโครงทั้งหมดนี้ไปพร้อมกัน จะพบได้ว่าการหันมาใช้นโยบายช่วยเหลือ
เจาะจงไปที่คนจน (poverty targeting) ของรัฐบาลไทยเป็นเรื่องจะต้องมีการทบทวนรายละเอียดอย่างถี่ถ้วนเพื่อให้
นโยบายที่เกิดขึ้นต่อไปมีประสิทธิภาพมากขึ้นในการช่วยเหลือคนยากจน นอกจากนี้ การเพิ่มแง่มุมต่างกับตัวนโยบายจะ
เกิดขึ้นในอนาคต เช่น ความพยายามผูกเงื่อนไขสถานะการท างานเข้ากับการรับสวัสดิการ ยังต้องมีการเรียนรู้เพิ่มเติม
จากประสบการณ์ในต่างประเทศ และที่ส าคัญ แม้กระทั่งทิศทางปัจจุบันของรัฐบาลไทยในการหันมาเพิ่มบทบาทของ
นโยบายแบบเจาะจงไปที่คนจนมากขึ้น ผ่านการขยายชนิดของสวัสดิการที่จะให้ผ่านโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ก็ยัง
เป็นทิศทางที่ต้องมีการพิจารณาในภาพรวมว่าจะช่วยลดความเหลื่อมล้ าของประเทศได้จริงเพียงใด บทบาทของนโยบาย
ในลักษณะนี้ควรจะมีมากน้อยเพียงใดเมื่อน ามาผสมผสานกับนโยบายสวัสดิการแบบอื่น ๆ เพื่อลดความเหลื่อมล้ า
1.2 วัตถุประสงค์
(1) เพื่อท าความเข้าใจที่มาและวัตถุประสงค์ของโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ
(2) ทบทวนข้อสังเกตของโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐที่ด าเนินการผ่านมา
(3) ท าข้อเสนอเชิงนโยบายพัฒนาโครงการดังกล่าวให้สามารถแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ าได้แท้จริง
1.3 ขอบเขตการวิจัย
1.3.1 ขอบเขตการศึกษากรณีโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ
ในการศึกษาเนื้อหาและข้อสังเกตต่าง ๆ จากโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ คณะวิจัยจะมุ่งการศึกษาไปที่แง่มุม
ต่าง ๆ ของโครงการเพื่อให้เข้าใจภาพการท างานของโครงการที่ผ่านมาอย่างถ่องแท้ โดยจะศึกษาแง่มุมเหล่านี้ผ่านหลาย
วิธี เช่น การศึกษาเอกสารเพื่อทบทวนที่มาของโครงการทั้งในแง่แนวคิดและวิธีการด าเนินงานของโครงการ การเก็บ
ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก ด้วยค าถามแบบกึ่งโครงสร้างกับกลุ่มนักวิชาการและผู้ก าหนดนโยบายเพื่อยืนยันการ
ทบทวนวรรณกรรมและข้อสังเกตอื่น ๆ เพิ่มเติม และการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบาย ส าหรับ
รายละเอียดของการเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ คณะวิจัยจะอภิปรายในส่วนวิธีการศึกษาต่อไป แง่มุมที่คณะวิจัยมุ่ง
ศึกษาจะประกอบไปด้วย
3
