Page 210 - kpiebook62016

193

การปฏิรูปรัฐธรรมนูญ

โปแลนด์มีรัฐธรรมนูญมาแล้วทั้งหมดถึง 15 ฉบับ การปฏิรูปรัฐธรรมนูญแต่ละครั้งอยู่ในกรอบ

เวลาทางประวัติศาสตร์ของการก่อตั้งสาธารณรัฐโปแลนด์ที่หนึ่ง สาธารณรัฐโปแลนด์ที่สอง โปแลนด์

ภายใต้ระบอบคอมมิวนิสต์ และสาธารณรัฐโปแลนด์ที่สาม ซึ่งเชื่อมโยงกับการก่อตั้งรัฐชาติ การ

ประกาศเอกราช การปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ และการเปลี่ยนผ่านไปสู่ประชาธิปไตย สาระส าคัญ
ใน 4 ช่วงเวลาดังกล่าวสามารถสรุป ได้ดังนี้

ครั้งแรก เป็นการสถาปนารัฐธรรมนูญภายใต้สาธารณรัฐที่หนึ่ง รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1791 ถือว่า

มีความส าคัญอย่างมากเพราะเป็นรัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษรฉบับแรกในยุโรป ที่ถูกร่างขึ้นโดยสภา

เซย์ม ของเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย รัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้กล่าวถึงความเท่าเทียมกันของพลเมือง
ระหว่างประชาชนในเมือง (Townspeople) และชนชั้นสูง (Nobility, Szlachta) รวมถึงการให้สิทธิ

คุ้มครองจากรัฐบาลแก่ชาวนาเพื่อบรรเทาสถานะของทาสชาวนาติดที่ดิน (Serfdom) รัฐธรรมนูญใน

สาธารณรัฐที่หนึ่งของโปแลนด์ ถือว่าเป็นรัฐธรรมนูญในระบอบกษัตริย์ที่เป็นประชาธิปไตย

(Democratic constitutional monarchy)

ครั้งที่สอง ในช่วงสาธารณรัฐที่สอง รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1921 เป็นการปฏิรูปรัฐธรรมนูญเพื่อ
ประกาศอิสรภาพจากปรัสเซีย/เยอรมัน หลังจากการเคลื่อนไหวใหญ่ในเหตุการณ์ the Greater Poland

Uprising ใน ค.ศ. 1918 รัฐธรรมนูญฉบับนี้ถือก าเนิดจากการริเริ่มของนายพล Jozef Pilsudski และ

การสนับสนุนของ Woodrow Wilson ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา เป็นรัฐธรรมนูญที่มีรากฐานมาจาก

รัฐธรรมนูญของฝรั่งเศส และมีเนื้อหาที่เป็นประชาธิปไตยอย่างมาก เช่น การต่อต้านการเหยียดผิวและ
การเลือกปฏิบัติจากศาสนา และการล้มสถานะของกษัตริย์และชนชั้นน าในสังคม เป็นต้น รัฐธรรมนูญ

ฉบับนี้ได้รับการแก้ไขใน ค.ศ. 1926 ในที่สุดถูกยกเลิกใน ค.ศ. 1935 และแทนที่โดยรัฐธรรมนูญฉบับ

เมษายน ค.ศ. 1935 (The April Constitution of Poland, 1935) ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญภายใต้บริบทของ

สงคราม ที่รับรองการเปลี่ยนระบบการเมืองมาเป็นระบบประธานาธิบดี และมีการปกครองแบบอ านาจ

นิยม

ครั้งที่สาม เป็นรัฐธรรมนูญที่ร่างขึ้นเพื่อรองรับการปกครองในระบอบคอมมิวนิสต์ (the Polish
People's Republic) เรียกกันว่า รัฐธรรมนูญเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1952 รัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้รับอิทธิพล

โดยตรงจากรัฐธรรมนูญของโซเวียต (กล่าวกันว่าร่างโดยสตาลิน ผู้น าโซเวียต แล้วแปลกลับมาเป็นภาษา