Page 169 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

ประการแรก การริเริ่มดำเนินคดีและศาลที่มีเขตอำนาจพิจารณาคดีจะ

แตกต่างกัน อันจะได้กล่าวโดยละเอียดในหัวข้อต่อไป

ประการที่สอง การเริ่มคดีอาญาตามข้อ 2.1 จะต้องมีการฟ้องบุคคล

ธรรมดาที่เป็นผู้ต้องหา และพรรคการเมืองที่ถูกกล่าวหา ในทางพิจารณา ต้องนำสืบให้
ได้ว่า พรรคการเมืองนั้นมีเป้าหมายในการกระทำผิด และใช้วิธีการที่กฎหมายกำหนดเป็น
ความผิดอาญาด้วย โดยกระทำผ่านบุคคลธรรมดาที่เป็นสมาชิกพรรค ต่างจากการฟ้องคดี
เพื่อยุบพรรคการเมืองตามข้อ 2.3 ซึ่งจำเลยในคดีคือนิติบุคคลพรรคการเมืองนั้น 76

ประการที่สาม มาตรฐานการรับฟังพยานหลักฐานเพื่อพิสูจน์และประเมิน
เหตุยุบพรรคแตกต่างกัน การยุบพรรคตามเหตุข้อ 2.1 อัยการฝ่ายโจทก์ต้องพิสูจน์โดย
ปราศจากข้อสงสัย (Beyond Reasonable Doubts) ให้ได้ว่า พรรคการเมืองนั้นได้

กระทำผิดอาญา ในขณะที่การยุบพรรคตามข้อ 2.3 ตามกฎหมายพรรคการเมือง
อัยการผู้ร้องเพียงแต่พิสูจน์ให้ศาลเชื่อได้ว่า พรรคการเมืองมีส่วนเกี่ยวข้องกับการ
ก่อการร้าย ตามหลักตรรกะและความสมเหตุสมผล (Logical and Reasonable
Rules) ซึ่งมีมาตรฐานการพิสูจน์ต่ำกว่ากรณีคดีอาญา 77
1
ประการที่สี่ เมื่อศาลพิพากษาว่า พรรคการเมืองใดเป็นการรวมกลุ่มที่
มิชอบด้วยกฎหมายหรือองค์กรอาชญากรรม ตามประมวลกฎหมายอาญา (เหตุข้อ 2.1)

คำพิพากษาของศาลอาจถือเป็นเหตุให้มีการดำเนินคดีอาญาในข้อหาเป็นแนวร่วม
องค์กรอาชญากรรมต่อหัวหน้า ผู้บริหาร หรือแม้แต่สมาชิกพรรคทั่ว ไปคนอื่นๆ ด้วย
ก็ได้ ในขณะที่การการยุบพรรคตามกฎหมายพรรคการเมืองข้อ 2.3 จะมีผลกระทบต่อ
พรรคการเมืองนั้นเท่านั้น หาได้กระทบกระเทือนสิทธิเสรีภาพของหัวหน้า ผู้บริหาร
และสมาชิกของพรรคการเมืองนั้นไม่ 78

ประการที่ห้า พรรคการเมืองที่อาจถูกยุบไปตามข้อ 2.3 นี้ มิใช่กลุ่มที่
มิชอบด้วยกฎหมายหรือองค์กรอาชญากรรมตามประมวลกฎหมายอาญา และ

แม้พรรคการเมืองดังกล่าวจะมีส่วนพัวพันในทางที่เป็นคุณหรือสนับสนุนการกระทำ
ความผิด แต่ก็มิอาจพิสูจน์ได้ว่า พรรคการเมืองนั้นได้กระทำผิด ไม่ว่าในฐานะตัวการ

76 Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 140 “การยุบพรรคตามกฎหมายพรรคการเมืองใช้วิธีพิจารณา
ความแพ่ง และอาจมีการยุบพรรคการเมืองโดยไม่ต้องพิสูจน์ว่า พรรคการเมืองหรือสมาชิกพรรคได้กระทำความ
ผิดอาญาใดๆ เลยก็ได้” ดูที่หน้า 148 – 149.
77 Mónica Montero-Elena, เรื่องเดิม, น. 442; Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 139.

78 Victor Ferreres Comella, เรื่องเดิม, น. 138 – 139; Leslie Turano, เรื่องเดิม, น. 732 และ 734.