Page 163 - kpi15428
P. 163
ชุมชนกับสิทธิ ในทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
v แนวทางดำเนินนโยบายเกี่ยวกับสิทธิชุมชน
ในการจัดการทรัพยากรชายฝั่ง
สำหรับสถานการณ์ทรัพยากรชายฝั่งได้รับอิทธิพลจากสภาพแวดล้อม
ทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง เทคโนโลยี และสภาพแวดล้อมระหว่าง
ประเทศแตกต่างกันไป โดยสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจเป็นการเข้ามาของ
โรงงานอุตสาหกรรม อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน
ภาคใต้และภาคตะวันออก ส่งผลให้ชุมชนชายฝั่งทะเลถูกเบียดออกจากพื้นที่
สภาพแวดล้อมทางสังคม อัตลักษณ์ความเป็นชุมชนดั้งเดิมหายไปจากพื้นที่
ชายฝั่งบางพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญอย่าง
เกาะสมุยหรือภูเก็ต (ภานุเบศร์ มหาเรือนขวัญ, 2555) ซึ่งถูกส่งเสริม
การท่องเที่ยวโดยมีธุรกิจการท่องเที่ยวเป็นกลุ่มผูกขาดในการประกอบการ
มากกว่าชุมชน ส่งผลให้ชุมชนมีสิทธิเพียงเล็กน้อยจากการท่องเที่ยวทั้งที่
ทรัพยากรทางทะเลเป็นทรัพย์สินส่วนรวมที่ทุกคนในสังคมควรมีสิทธิเข้าถึง
ได้อย่างเท่าเทียม นอกจากนี้ สภาพสังคมบางพื้นที่ซึ่งได้รับผลกระทบจาก
การขยายตัวทางเศรษฐกิจยังมีลักษณะขัดแย้งภายในชุมชน ดังเช่นชุมชน
มาบตาพุดที่มีความขัดแย้งกันระหว่างชุมชนรอบโรงงานเองระหว่างกลุ่มที่
สนับสนุนและคัดค้านการประกอบกิจการโรงงานอุตสาหกรรม สภาพ
แวดล้อมทางการเมือง ได้แก่ การพยายามผลักดันร่างพระราชบัญญัติ
ส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรทะเลและชายฝั่ง พ.ศ.... ฉบับ
คณะรัฐมนตรี โดยไม่รอร่างฯฉบับประชาชน (ประชาไท, 2013) การปล่อย
ให้ผู้มีอิทธิพลรุกพื้นที่ทางทะเลและชายฝั่ง ไม่มีการเพิกถอนเอกสารสิทธิ์
ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายและปล่อยให้ชายหาดเป็นสมบัติส่วนบุคคล ในขณะ
เดียวกันรัฐกลับดำเนินการทางคดีกับประชาชนหรือชุมชนจึงไม่มีหลักเสมอ
หน้ากันต่อกฎหมาย (ภานุเบศร์ มหาเรือนขวัญ, 2555) ปัจจัยเหล่านี้ได้มี
ส่วนสำคัญยิ่งต่อการกีดกันชุมชนออกจากสิทธิในการจัดการทรัพยากรทาง
ทะเลและชายฝั่ง ส่วนสภาพแวดล้อมทางเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยี
1