Page 248 - kpi18886

240

“ประชาธิปไตยที่ถูกต้องแท้จริงที่สุด” กับการมองประชาธิปไตย ในแบบเฉพาะ

ที่รู้จักกันในนาม “ประชาธิปไตยแบบไทยๆ” เนื่องจากประชาธิปไตยไม่ใช่สถาบัน
การเมืองแบบตะวันตกสถาบันแรกที่ได้รับการสถาปนาขึ้นในสังคมการเมืองไทย
อีกทั้งยังไม่ปรากฏในเรื่องปรัชญา แนวความคิดและหลักการขั้นพื้นฐาน

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ทำให้สถาบัน
ทางการเมืองที่สำคัญไม่สามารถยกระดับและพัฒนาตัวเองไปสู่ความเป็นสถาบัน
ทางการเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยได้ ดุลอำนาจในระบอบประชาธิปไตย

แบบตัวแทนจึงเป็นสิ่งที่ถูกตั้งคำถามและท้าทายอย่างต่อเนื่อง ภายใต้โครงสร้าง
ของระบบอุปถัมภ์ที่ได้ฝังรากลึกลงในสังคมการเมืองไทย สืบเนื่องมาจาก
มรดกทางประวัติศาสตร์จากระบบไพร่ ระบบขุนนาง ระบบศักดินาหรือระบบ

เจ้าขุนมูลนาย ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการสร้างและกำเนิดของวัฒนธรรม
ประชาธิปไตยที่เน้นไปยังเรื่องของสิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาคของประชาชน
(พิศาล มุกดารัศมี, 2554: 4-38)

ปัญหาและอุปสรรคทางด้านแนวคิดและอุดมการณ์ทางการเมือง

ข้อโต้เถียงและความขัดแย้งระหว่างรูปแบบ “ประชาธิปไตยสากล” กับ

“ประชาธิปไตยแบบไทย ๆ” ยังปรากฏออกมาว่า ประชาธิปไตยของไทยจะต้อง
ไม่ใช่ประชาธิปไตยที่ลอกเลียนหรือสั่งนำเข้ามาจากต่างประเทศ หากต้องมี
รากเหง้าอยู่ที่วัฒนธรรมและลักษณะสังคมของไทยด้วย แต่ปัญหาก็คือ

ประชาธิปไตยเป็นสิ่งที่ไม่สามารถสร้างขึ้นโดยอาศัยแต่ความคิดเดิมของสังคม
ไทย เพราะสังคมไทยแต่ดั้งเดิมนั้นมีลักษณะเป็นสังคมเกษตรกรรม ซึ่งมีหมู่บ้าน
ชนบทเป็นแกนกลางของชีวิต และชาวไร่ชาวนาเองก็ยังอยู่ภายใต้รูปแบบความ
สัมพันธ์ของระบบอุปถัมภ์อยู่ (เอนก เหล่าธรรมทัศน์, 2538: 83-85 ใน พิศาล

มุกดารัศมี, 2554: 4-43) ทัศนคติดังกล่าวสามารถสังเกตได้จากวิธีคิดและ
การปฏิบัติติของชนชั้นนำในอดีต เช่น จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ที่มีความเห็นว่า

ประชาธิปไตยตะวันตกไม่เหมาะสมกับประเทศไทย เพราะฉะนั้นจึงมีความจำเป็น
ต้องสร้างประชาธิปไตยแบบไทย ๆ ขึ้นมา หรือจากทัศนะของหม่อมราชวงศ์
คึกฤทธิ์ ปราโมช ที่เปรียบเทียบ ประชาธิปไตยเหมือนกับต้นไม้ที่เจริญเติบโตขึ้น
ในโลกตะวันตก ไม่เหมาะกับบุคลิกลักษณะนิสัยของคนไทย จนกระทั้งถึง

การกระทำรัฐประหารในทุกครั้ง ก็ต้องมีข้ออ้างว่าทำเพื่อสร้างและรักษาระบอบ

การประชุมกลุมยอยที่ 2