Page 534 - kpi18886

526

ประเทศไทยมีหน่วยงานและองค์กรจำนวนมากที่ให้ความสำคัญในการ

พัฒนาพลเมืองของชาติด้วยการจัดการศึกษา แต่ก็พบว่า ต่างมีแนวคิดและ
เป้าหมายโดยเฉพาะภาพของพลเมืองแตกต่างกันไปทำให้การทำงานยังขาด
เอกภาพ แนวทางหนึ่งที่ช่วยให้การพัฒนาความเป็นพลเมืองมีพลังมากขึ้นก็คือ

การสร้างวิสัยทัศน์ร่วม โดยมีเป้าหมายและแนวทางการดำเนินการที่ชัดเจน
ร่วมกัน จึงเป็นที่มาของการพัฒนา “กรอบแนวคิดหลักสูตรการศึกษาเพื่อสร้าง
ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย” ของศูนย์ประสานงานเครือข่าย

การศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองประชาธิปไตยขึ้น (เฉลิมชัย พันธ์เลิศ และคณะ,
2556, น. 3-5) อย่างไรก็ตามกรอบแนวคิดหลักสูตรการศึกษาเพื่อสร้าง
ความเป็นพลเมืองดังกล่าว เป็นกรอบแนวคิดหลักสูตรที่เน้นความเป็นพลเมือง

ตามระบบประชาธิปไตย ยังไม่ได้บูรณาการร่วมกับแนวทางของพระพุทธศาสนา
ซึ่งเป็นศาสนาที่มีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของคนไทยส่วนใหญ่มากที่สุด

พระพุทธศาสนาอยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน วิถีชีวิตของชาวไทย
ส่วนมากเกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ชาวไทยร้อยละ 95 นับถือพระพุทธศาสนา
และนำหลักการปฏิบัติทางพระพุทธศาสนามาเป็นแนวทางแห่งการดำเนินชีวิต

จนกลายเป็นรากฐานทางวัฒนธรรม และเอกลักษณ์มรดกของชาติไทยตราบเท่า
ทุกวันนี้ จากการศึกษาวิจัยภายใต้กรอบของพระพุทธศาสนาพบประเด็นที่น่าสนใจ
คือ หลักการและแนวทางในการพัฒนาเมืองให้ประชาชนมีวิถีชีวิตตาม

วิถีประชาธิปไตยนั้นสอดรับกับหลักการและแนวทางที่ปรากฏในพระพุทธศาสนา
อย่างมีนัยสำคัญ เพราะพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่เน้นและให้ความสำคัญต่อ
การพัฒนาพลเมือง ของรัฐตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ไม่ว่าพลเมืองนั้นจะอยู่ในระบอบ

ใดก็ตาม เพราะพระพุทธศาสนาไม่ได้เน้นที่ตัวระบอบ แต่เน้นพัฒนาคนที่อยู่ใน
ระบอบ ดังนั้นพระพุทธศาสนาจึงเป็นฐานสำคัญในการนำมาเป็นแนวทางใน
การพัฒนาพลเมืองให้สามารถอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขภายใต้สังคมทุกระบอบ

การปกครองได้ (พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส, 2559) ดังนั้นสังคมไทยจึงควร
พัฒนาพลเมืองโดยยึดโยงองค์ประกอบสำคัญ 2 ประการ ได้แก่ 1) การเป็นคนดี
บนฐานของหลักการทางศาสนา และ 2) การเป็นพลเมืองที่ดีตามระบอบ

ประชาธิปไตย เข้าด้วยกันเพื่อสร้างพลเมืองที่ดีของประเทศตามแนว
พระพุทธศาสนา

บทความที่ผานการพิจารณา