Page 123 - kpi20756
P. 123
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21 12
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย
รัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 มาตรา 128 โดยการแสดง
ความเห็นในการคำนวณหลายวิธี อย่างไรก็ตามผู้เขียนเห็นด้วยกับความเห็นที่สอง กล่าวคือ
จะต้องไม่นำคะแนนที่มีคะแนนน้อยกว่าคะแนน ส.ส.พึงมีมาคิดคำนวณ ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ
เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ และจะมีความสอดคล้องกับแนวคิดของรัฐธรรม
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ที่กำหนดหลักเกณฑ์ในการคำนวณสมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อโดยหากคะแนนของพรรคการเมืองใดคำนวณไม่ถึงร้อยละ 5
จะไม่นำมารวมคิดคำนวณจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ และรัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ที่ไม่มีการกำหนดเกณฑ์ขั้นต่ำร้อยละ 5 เช่นเดียวของ
รัฐธรรมนูญ 2540 ทำให้ทุกคะแนนเสียงถูกมาใช้คิดคำนวณสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั้งหมด
แต่จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่ได้รับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เพราะไม่มี
จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเพราะคะแนนไม่เพียงพอที่จะมี ส.ส.บัญชีรายชื่อเท่านั้น ไม่ใช่
เพียงเพราะคะแนนไม่ถึงเกณฑ์ขั้นต่ำของรัฐธรรมนูญ ซึ่งหากมีการคำนวณตามความเห็นที่สอง
ก็จะมีความสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญทั้งสองฉบับ และทำระบบการเมืองมีเสถียรภาพมากขึ้น
4. ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการได้มาซึ่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
แบบบัญชีรายชื่อตามรัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2560
เนื่องจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบใหม่ตามระบบการเลือกตั้งแบบจัดสรร
ปันส่วนผสม เป็นการนำคะแนนจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้ง
มาคำนวณหาจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อของแต่ละพรรคการเมือง โดยการ
เลือกตั้งโดยใช้บัตรเลือกตั้งใบเดียว ต่างกันกับการเลือกตั้งแบบเดิมที่ผ่านมาตามรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และ 2550 เป็นระบบการเลือกตั้งแบบคู่ขนานโดยใช้บัตร
เลือกตั้ง 2 ใบ ได้แก่ เลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขต และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
แบบบัญชีรายชื่อแยกออกจากกัน ทำให้การจัดสรรที่นั่งของผู้สมัครในระบบเขตเลือกตั้งและระบบ
เป็นสัดส่วนจากบัญชีรายชื่อของพรรคจะเป็นอิสระจากกัน โดยจะไม่นำคะแนนจากระบบเลือกตั้ง
สองระบบมาคิดรวมกัน พบว่าระบบการเลือกตั้งแบบจัดสรรแบบจัดสรรปันส่วนผสมนั้น มีปัญหา
และอุปสรรคเกี่ยวกับการได้มาซึ่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อตามรัฐธรรมนูญ
พุทธศักราช 2560 หลายประการ ดังนี้
1) ความไม่แน่นอนชัดเจนถึงรูปแบบวิธีการในการคำนวณจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
แบบบัญชีรายชื่อ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 มาตรา 128 ทำให้
เกิดสูตรในการคำนวณที่มาของการได้มา ส.ส.บัญชีรายชื่อหลายสูตร ซึ่งเป็นที่แน่นอนว่าเมื่อ
บทบัญญัติกฎหมายไม่มีความแน่นอนชัดเจน และเกิดความซับซ้อนในการคำนวณ ทำให้เกิด
ผลกระทบต่อสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อของพรรคการเมืองที่จะเข้ามาทำหน้าที่
ในรัฐสภา ก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางการเมือง กล่าวคือ ทำให้พรรคการเมืองที่ได้คะแนนเสียง เอกสารประกอบการสัมมนากลุ่มย่อยที่ 2
เกินคะแนนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพึงไม่มีที่นั่งในรัฐสภา ในขณะที่พรรคการเมืองที่มีคะแนน
