Page 151 - kpi20756
P. 151
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 21 1 1
ลดช่องว่างความเหลื่อมล้ำ สร้างคุณภาพประชาธิปไตย
ข้อเท็จจริงจากข้อมูลดังกล่าว แสดงให้เห็นถึงการให้ความสำคัญต่อประเด็นการแก้ไขปัญหา
ความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย หากแต่ผลลัพธ์ของการแก้ไขปัญหาที่ผ่านมายังไม่ประสบความสำเร็จ
เท่าที่ควร ดังเช่น ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจในประเทศไทย ปรากฏชัดเจนจากดัชนีชี้วัด
การกระจายรายได้ และการถือครองทรัพย์สิน รวมถึงความเหลื่อมล้ำในการเป็นเจ้าของปัจจัย
การผลิตที่มีผลต่อการสร้างรายได้ เช่น ที่ดิน เงินทุน ความรู้ ทักษะของแรงงาน ฯลฯ แม้ว่ากลไก
ตลาดภายใต้ระบบทุนนิยมจะทำหน้าที่ได้ดีในการสร้างความเจริญเติบโตและความมั่งคั่งโดยรวม
ให้แก่ประเทศ แต่ความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจที่เพิ่มมากขึ้นเป็นที่ประจักษ์พยานว่า เราไม่สามารถ
อาศัยกลไกตลาดแบบทุนนิยมในการแก้ไขความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจได้ ดังนั้นรัฐจึงจำเป็นต้อง
มีบทบาทในการปฏิรูปโครงสร้างทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม เพื่อลดปัญหาความเหลื่อมล้ำ
46
ทางสังคม ในบทความนี้ จะเริ่มต้นด้วยการชี้ให้เห็นถึงสถานการณ์ปัญหาความเหลื่อมล้ำ
ในสังคมไทย ตามด้วยพื้นฐานวัฒนธรรมทางการเมืองไทยที่ก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางสังคม
และวัฒนธรรมทางการเมืองแบบพลเมืองกับการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคม ดังจะได้
นำเสนอให้เห็นในลำดับต่อไป
2. สถานการณ์ปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย
ข้อมูลสถานการณ์ความเหลื่อมล้ำของประเทศไทยในเวทีนานาชาติ จากรายงาน Global
Wealth Report ของกลุ่มเครดิตสวิส ที่วิเคราะห์โดยกลุ่มธนาคาร ได้แสดงข้อมูลที่น่ากังวลเป็น
อย่างยิ่งต่อปัญหาความเหลื่อมล้ำของสังคมไทย โดยพบว่าในปี พ.ศ. 2561 ประเทศไทยได้รับ
การจัดอันดับความเหลื่อมล้ำทางรายได้ของประเทศที่มีค่าสูงอยู่ในอันดับ 3 ของโลก รองจาก
ประเทศรัสเซียและประเทศอินเดีย ซึ่งหมายความว่า ประเทศไทยมีระดับความเหลื่อมล้ำที่เลวร้าย
มากกว่าประเทศอินโดนีเซีย บราซิล หรือประเทศที่มีรายได้น้อยหลายสิบประเทศทั่วโลก จาก
47
ปัญหาความเหลื่อมล้ำของสังคมไทยเช่นนี้ นับเป็นปัญหาเชิงสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาด้าน
เศรษฐกิจ สังคม และการเมืองตามมา ถึงแม้ภาครัฐพยายามที่จะแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำ
ที่เกิดขึ้น แต่ทิศทางในการแก้ไขปัญหาค่อนข้างล่าช้า ประกอบกับสังคมไทยตกอยู่ภายใต้ กับดัก
นโยบายประชานิยมมาอย่างยาวนาน จึงมีผลต่อการแก้ไขความเหลื่อมล้ำได้ไม่มาก หากภาครัฐ
ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำผ่านนโยบายด้านเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างจริงจัง
เพื่อเปลี่ยนแปลงและจัดระเบียบทางสังคมใหม่ให้กับผู้คนในสังคมไทยมีคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่
ที่ดีขึ้น ย่อมเกิดผลร้ายและสร้างความเสียหายให้กับสังคมและประเทศชาติเป็นอย่างมาก
48
ตัวอย่างสถานการณ์ความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยที่น่าสนใจ เช่น มีรายงานการวิเคราะห์
46 คณะกรรมการปฏิรูป (คปร.). (2554). แนวทางการปฏิรูปประเทศไทย: ข้อเสนอต่อพรรคการเมืองและผู้มี
สิทธิเลือกตั้ง. กรุงเทพฯ: หจก.บางกอกบล็อก.
47 ไกรยส ภัทราวาท. (2561). ไทยจะลงจาก top 3 ประเทศที่เหลื่อมล้ำที่สุดในโลกได้อย่างไร?. สืบค้นจาก
http://www.eef.or.th.
48 สมชัย จิตสุชน. (2558). ความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย: แนวโน้ม นโยบายและแนวทางขับเคลื่อนนโยบาย. เอกสารประกอบการสัมมนากลุ่มย่อยที่ 2
สถาบันการวิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย.ธนาคารแห่งประเทศไทย.
