Page 59 - kpi20858
P. 59
16
ประณีตศิลปกรรมขึ้นในปี พ.ศ.2477 เพื่อผลิตบุคลากรผู้เชี่ยวชาญชาวไทย สืบสานต่อยอดงานศิลปะ
ด้านต่างๆ ของกรมศิลปากร จนเกิดเป็นแนวทางใหม่ที่แตกต่างไปจากแนวไทยประเพณีดั้งเดิมโดยสิ้นเชิง
กล่าวได้ว่าช่วงเวลาดังกล่าวเป็นหัวเลี้ยวหัวต่อส าคัญในการเปลี่ยนแปลงการศึกษาศิลปะ จากสกุลช่าง
มาเป็นการสอนอย่างเป็นระบบ และพัฒนาต่อมาเป็นสถาบันการศึกษาที่มีหลักสูตรเช่นเดียวกันกับ
สถาบันศิลปะในประเทศตะวันตก ซึ่งเป็นปฐมบทของการศึกษาศิลปะตามแบบอย่างศิลปะตามหลัก
13
วิชาของตะวันตก เป็นต้นก าเนิดของการสร้างสรรค์ศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย
ทั้งนี้ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ได้กล่าวถึงความหมายของค าว่า “academic” ไว้ในหนังสือชื่อ
“ศิลปะสงเคราะห์: พจนานุกรมศัพท์ศิลปะตะวันตก” ดังนี้
ตามหลักวิชา หมายความถึง ศิลปกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้นตามหลักเกณฑ์ที่ประกอบด้วย
หลักวิชา กล่าวคือ ศิลปินคณะหนึ่งๆ หรือหมู่หนึ่งมีความเห็นไปรวมจุดสุดท้ายร่วมกันว่า
ศิลปกรรมที่ผลิตขึ้น จะต้องให้สมบูรณ์พร้อมทุกสิ่งทุกอย่างให้ถึงขนาด ตามหลักเกณฑ์ที่ยก
ย่องนิยมกัน เพราะฉะนั้นศิลปกรรมอันมีลักษณะที่ท าตามหลักวิชา จึงควรสมบูรณ์ทั้งองค์
14
ประกอบและวิธีการท า อย่างหาต าหนิได้
จากข้อเขียนข้างต้นแสดงให้เห็นถึงความส าคัญของหลักเกณฑ์ ซึ่งได้รับการยกย่องและยอม
รับโดยคนกลุ่มหนึ่ง น ามาใช้เป็นกรอบก าหนดแนวทางการแสดงออกที่สมบูรณ์พร้อมตามทัศนะและ
คตินิยมของคนกลุ่มดังกล่าว อีกทั้งในข้อเขียนของ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี สะท้อนให้เห็นถึงคตินิยม
ของท่านที่ยกย่องความสมบูรณ์ทั้งองค์ประกอบและวิธีการท าอย่างหาที่ติมิได้ อย่างไรก็ตามความ
สมบูรณ์พร้อมทั้งองค์ประกอบและวิธีการท านั้น มีความหมายครอบคลุมไปถึงการสื่อสารความรู้สึกได้
อย่างมีความหมายอีกด้วย ดังที่ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีกล่าวว่า
การที่จะด าเนินให้ครบถ้วนตามความมุ่งหมายดังว่านี้ได้ จ าต้องใช้ความพยายามความ
อุตสาหะต่อเนื่องกันไป จึงจะท าให้องค์ประกอบและวิธีการกระท านั้นถึงความสมบูรณ์ แต่
ครั้นส าเร็จเป็นศิลปกรรมขึ้นมาแล้วสิ โดยมากมักได้ผลเป็นเพียงผลิตกรรมที่งามเรียบๆ มลืด
ชืดไปเสีย ด้วยเหตุนี้เมื่อกล่าวว่าศิลปกรรมใดมีลักษณะประกอบด้วยหลักวิชา ซึ่งปรากฏ
13 วิบูลย์ ลี้สุวรรณ, ศิลปะในประเทศไทย: จากศิลปะโบราณในประเทศไทย ถึงศิลปะสมัยใหม่ (กรุงเทพฯ: ศูนย์
หนังสือลาดพร้าว, 2548), 188.
14 ศิลป์ พีระศรี, พิมพ์ครั้งที่ 4, แปลโดย พระยาอนุมานราชธน, ศิลปะสงเคราะห์: พจนานุกรมศัพท์ศิลปะตะวันตก
(กรุงเทพฯ: มูลนิธิศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีอนุสรณ์, 2553),18.
