Page 88 - kpi20858
P. 88
45
โข่ง อาทิ จิตรกรรมในหอราชพงศานุสรณ์ ตั้งอยู่ด้านหลังพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ภาพ
จิตรกรรมภายในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร พระอุโบสถวัดบรมนิวาส และวัดมหาสมณาราม
59
จังหวัดเพชรบุรี ตลอดจนสมุดที่ใช้ร่างเป็นภาพลายเส้นซึ่งปัจจุบันอยู่ในหอสมุดแห่งชาติ เป็นต้น
ทั้งนี้ วิบูลย์ ลี้สุวรรณ ได้กล่าวถึงแนวทางการแสดงออกของ ขรัวอินโข่ง ไว้ว่า
ขรัวอินโข่ง เปลี่ยนรูปแบบศิลปะและเนื้อหาให้ต่างไปจากประเพณีนิยมที่มีมาแต่
โบราณ ซึ่งเป็นภาพระบายสีเรียบ ๆ ปิดทองค าเปลว ตัดเส้นให้เป็นรูปต่าง ๆ และนิยมจัด
ประกอบศิลป์ เรียงกันไปตามเนื้อเรื่อง จากผนังด้านล่างขึ้นไปยังผนังด้านบน การสร้าง
ภาพให้มีระยะใกล้และไกลด้วยระบบเส้นขนานไม่ใช้หลักทัศนมิติแบบตะวันตก ภาพ
จิตรกรรมฝาผนังฝีมือขรัวอินโข่งเป็นแบบเหมือนจริง ใช้ค่าต่างของแสงเงาและมีระยะใกล้
และไกลตามหลักทัศนมิติแบบตะวันตก และเปลี่ยนจากเรื่องพุทธประวัติและชาดกต่างๆ
มาเป็นภาพปริศนาธรรมและประเพณีไทย การเปลี่ยนแปลงเนื้อหาและรูปแบบจิตรกรรม
ฝาผนังของขรัวอินโข่ง เป็นจุดเริ่มต้นของจิตรกรรมสมัยใหม่หรือจิตรกรรมแบบตะวันตก
ในประเทศไทย
60
จากข้อความข้างต้น สะท้อนให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในงานจิตรกรรมของไทย
ทั้งรูปแบบ ตลอดจนเนื้อหาในการสร้างสรรค์ทางจิตรกรรม ซึ่งความเปลี่ยนแปลงนี้เป็นผลสืบเนื่อง
มาจากหลายปัจจัย ทั้งปัจจัยทางด้านการปกครอง สภาพสังคม และค่านิยมที่ส่งผลต่อศิลปกรรมใน
ทุกด้าน ซึ่งหมายรวมไปถึงการสร้างอาคารบ้านเรือน ที่ส่งเสริมให้เกิดการตกแต่งพื้นที่ให้สวยงาม
ตามค่านิยมตะวันตก ดังที่ พิริยะ ไกรฤกษ์ กล่าวถึงมูลเหตุของการสร้างผลงานจิตรกรรมเพื่อ
ประดับฝาผนังของอาคารว่า “ยุคนี้เริ่มมีรูปภาพจิตรกรรมใส่กรอบประดับผนัง เพราะเมื่อมีการสร้าง
อาคารแบบตะวันตกแล้ว จะเหลือผนังเลี่ยนๆ อันจ าเป็นต้องประดับรูปภาพ ดังนั้นรูปภาพจิตรกรรม
ประดับผนังเหล่านี้จึงกลายเป็นเครื่องตกแต่งที่มีความส าคัญอย่างมาก”
61
การให้ความส าคัญต่อการสร้างงานจิตรกรรม ในฐานะเป็นสิ่งตกแต่งอาคารบ้านเรือนให้
ศิวิไลซ์งดงามนั้น ส่งผลให้ภายหลังเกิดการประกวดจิตรกรรมอย่างเป็นทางการในรัชกาลต่อมา
โดยในปี พ.ศ.2430 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้มีการประกวดภาพ
59 วิทย์ พิณคันเงิน, “ช่างเขียนสมัยรัตนโกสินทร์,” ใน ศิลปกรรมล ้าค่าสมัยรัตนโกสินทร์ (กรุงเทพ:
ราชบัณฑิตยสถาน, 2549), 63.
60 วิบูลย์ ลี้สุวรรณ, “จิตรกรรมสมัยใหม่ในประเทศไทย,” ใน ศิลปกรรมล ้าค่าสมัยรัตนโกสินทร์, 81-82.
61 พิริยะ ไกรฤกษ์, ประวัติศาสตร์ศิลปในประเทศไทย: ฉบับคู่มือนักศึกษา, 330.
