Page 84 - kpi20858
P. 84
41
เป็นปราชญ์หรืออัจฉริยบุคคลที่มีพระปรีชาสามารถในศิลปะทุกสาขา ทั้งในด้านจิตรกรรม และลายเส้น
ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ประณีตศิลปกรรม วรรณกรรม ดนตรีและนาฏศิลป์ และมัทนียาได้
กล่าวถึงผลงานของพระองค์ท่าน โดยมุ่งเน้นกล่าวถึงที่มาและเนื้อหาของการสร้างสรรค์ มากกว่าการ
วิเคราะห์รูปแบบในการแสดงออก ด้วยเหตุที่การศึกษาครั้งนี้ มัทนียามิได้มีวัตถุประสงค์ในการวิเคราะห์
รูปแบบ หากแต่มุ่งเน้นไปที่การศึกษาเพื่อให้ได้แนวทางในการสืบทอดพระปรีชาญาณแบบองค์รวมของ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โดยสามารถสรุปแนวทางในการสืบทอด
พระปรีชาญาณที่ มัทนียา ค้นพบได้ดังนี้คือ การน าวิธีการเรียนรู้และฝึกฝนตนเอง และน าแนวพระด าริ
และผลงานเป็นตัวจุดประกายกระบวนคิดในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ ตลอดจนน ากระบวนการคิด
และการท างานมาใช้เป็นแนวทางในพัฒนาหลักสูตรศิลปะในทุกระดับชั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับ
อุดมศึกษา นอกจากนี้คือการสืบทอดหรืออนุรักษ์ผลงานที่สะท้อนถึงพระปรีชาญาณของสมเด็จพระ
เจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ไว้สืบไป
2.3.2 ประติมากรรม
ประติมากรรมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ปรากฏในรูปแบบอนุสาวรีย์
ประติมากรรมรูปเหมือน และเหรียญ จากการส ารวจงานวิจัยที่เกี่ยวข้องนั้น พบว่าเป็นการศึกษาแบบ
เฉพาะเรื่อง ดังเช่น ในปี พ.ศ.2527 พิบูลย์ หัตถกิจโกศล จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ท าการศึกษา
ในหัวข้อ “อนุสาวรีย์ไทย: การศึกษาในเชิงการเมือง” มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความหมายที่ซ่อนเร้น
ในอนุสาวรีย์ของไทย ซึ่งปรากฏว่ามีการศึกษาถึงอนุสาวรีย์ที่อยู่ในขอบข่ายของการศึกษา คือ ปฐมบรม
ราชานุสรณ์ และอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ทั้งนี้มีความมุ่งเน้นไปที่วิเคราะห์ที่ความหมายทางการเมือง
โดยเฉพาะ จากการศึกษาของพิบูลย์ สรุปได้ว่า การสร้างปฐมบรมราชานุสรณ์ ในรัชสมัยพระบาท
สมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น อยู่ในช่วงเวลาของความเปลี่ยนแปลง อันเกิดจากแรงขับเคลื่อนของ
คนรุ่นใหม่ที่ส าเร็จการศึกษามาจากต่างประเทศ ตลอดรัชสมัยของพระองค์ต้องการสร้างเสถียรภาพ
ให้แก่สถาบันกษัตริย์ อนุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกนั้นสร้างเนื่องในโอกาสสมโภช
กรุงรัตนโกสินทร์ครบ 150 ปี การออกแบบให้มีขนาดใหญ่เพื่อเน้นย ้าถึงความส าคัญของสถาบัน เป็น
การเสริมสร้างความจงรักภักดีของประชาชนที่มีต่อราชวงศ์จักรี ส่วนอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารีนั้น ตั้งอยู่บน
แท่นฐานที่มิได้สูงมากเพื่อแสดงความเป็นสามัญ สอดคล้องกับอุดมการณ์ทางการเมืองขณะนั้นที่ผู้
น ามาจากรัฐบาลพลเรือนที่มาจากสามัญชน อย่างไรก็ตามงานวิจัยฉบับนี้มีการกล่าวถึงอนุสาวรีย์อื่นๆ
