Page 20 - kpi20863

17
Sayre) ถวายความเห็นเรื่องแนวทางในการเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองพร้อมร่างรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็
ดี เมื่อรัชกาลที่ 7 โปรดเกล้าฯ ให้น่าความเห็นของพระยากัลยาณไมตรีเข้าสู่ที่ประชุมอภิรัฐมนตรีสภา คณะ
อภิรัฐมนตรีก็มีความเห็นว่าประเทศสยามน่าจะยังไม่พร้อมส่าหรับการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบ

สมบูรณาญาสิทธิราชย์ไปสู่ระบอบประชาธิปไตยดังกล่าวในเวลานั้น หากรัฐบาลควรมุ่งปรับปรุงระบบการ

บริหารราชการให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นกว่าเดิมมากกว่า

จากกรอบความคิดดังกล่าว ตลอดรัชสมัยของพระองค์ รัชกาลที่ 7 มีพระราชด่าริที่จะวางรากฐาน

การเมืองการปกครองแบบประชาธิปไตยให้แก่ประชาชนในเบื้องต้นในหลายรูปแบบ ทั้งแนวความคิดเรื่อง

เทศบาล (municipality) คือการปกครองที่กระจายอ่านาจให้ท้องถิ่นบริหารงบประมาณและก่าหนดนโยบาย
ในการพัฒนาท้องถิ่นเอง เพื่อฝึกหัดให้ประชาชนรู้จักการใช้สิทธิออกเสียงเลือกตั้งตัวแทนเข้าไปด่าเนินกิจการ

ของท้องถิ่น โดยรัชกาลที่ 7 โปรดเกล้าฯ ให้กระทรวงมหาดไทยตั้งคณะกรรมการร่างพระราชบัญญัติเทศบาล

ขึ้นในพ.ศ. 2473 คณะกรรมการดังกล่าวร่างพระราชบัญญัติเทศบาลแล้วเสร็จแต่ยังมิทันได้ประกาศใช้ก็เกิด
การเปลี่ยนแปลงการปกครองขึ้นเสียก่อนในพ.ศ. 2475 พระราชบัญญัติดังกล่าวจึงประกาศใช้ในเวลาต่อมา คือ

18
ในพ.ศ. 2476

แนวพระราชด่าริเกี่ยวกับการปกครองท้องที่ที่ส่าคัญอีกประการหนึ่ง คือการทดลองตั้งสภาจัดบ่ารุง
สถานที่ ชายทะเลทิศตะวันตก ขึ้นในพ.ศ. 2469 ตามพระราชบัญญัติจัดบ่ารุงสถานที่ ชายทะเลทิศตะวันตก

19
(The Western Seaside Resorts Act B.E. 2469) มีอ่านาจครอบคลุมพื้นที่ชายทะเลตั้งแต่ต่าบลบ้านชะอ่า
ถึงต่าบลเขาเต่า เป็นระยะประมาณ 45 กิโลเมตร (ภาพที่ 2-05) โดยมีกรรมการและคณะที่ปรึกษาซึ่งมีอ่านาจ
ในการวางโครงการและท่าแผนผังเพื่อการพัฒนาพื้นที่ดังกล่าว ตลอดจนก่าหนดอัตราภาษีอากรส่าหรับการ

20
บ่ารุงรักษาสาธารณูปโภค สาธารณูปการ และสาธารณสุขในพื้นที่

นอกจากแนวความคิดและการทดลองนโยบายเกี่ยวกับการปกครองท้องถิ่น การปกครองตนเอง และ
การปกครองในระบอบประชาธิปไตยเหล่านี้ รัฐบาลสยามยังได้พยายามปรับปรุงการบริหารราชการแผ่นดินให้

มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ตอบสนองวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวสยามที่เปลี่ยนไป ตลอดจนสภาวะเศรษฐกิจและ

สังคมสมัยใหม่ มีการพัฒนาระบบข้าราชการพลเรือน การคัดเลือกคนเข้ารับราชการ และการใช้ระบบคุณธรรม
(merit system) ในระบบราชการ ซึ่งน่าไปสู่การตราพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พุทธศักราช

21
2471 เป็นต้น

2.2 เมือง : บริบทของสถาปัตยกรรม

บริบทเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองการปกครองดังกล่าวเป็นปัจจัยให้เกิดเมืองสมัยใหม่ ทั้งกรุงเทพฯ

และหัวเมืองใหญ่ๆ ที่เป็นบริบทให้แก่สถาปัตยกรรมไทยในช่วงรัชกาลที่ 7 การขยายตัวของประชากรที่เพิ่ม

13