Page 72 - kpi20863

วางผังในบางอาคารจะยังคงหลักการของสถาปัตยกรรมคลาสสิคอยู่ ทว่ารูปทรงสถาปัตยกรรมที่เกิดขึ้นนั้นมี

ความเรียบเกลี้ยงอย่างมาก ทั้งอาคารที่สร้างขึ้นก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 และอาคารที่
สร้างขึ้นหลังจากนั้น ได้แก่ เรือนจ ากลางบางขวาง (พ.ศ. 2474) ห้องมั่นคง กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ

(พ.ศ. 2474) ตึกนอนพยาบาล ศิริราชพยาบาล (พ.ศ. 2475) และโรงเบียร์บุญรอดบริวเวอรี่ (พ.ศ. 2476)

4.3.1 ปฐมบรมราชานุสรณ์

ปฐมบรมราชานุสรณ์เป็นพระราชด าริของรัชกาลที่ 7 ที่มีมาตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2469 ว่าใน

วาระครบรอบ 150 ปีแห่งการสถาปนาพระนครและพระบรมราชจักรีวงศ์ในพ.ศ. 2475 นั้น ควรที่จะสร้าง
“ราชอนุสาวรีย์ ถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก” องค์ปฐมบรมกษัตริย์แห่งพระราชวงศ์ โดยที่

แต่เดิมนั้นแนวพระราชด าริมีเพียงการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ แต่ต่อมาเมื่อโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกรรมการ

สร้างปฐมบรมราชานุสรณ์ขึ้น โดยมีมติว่าจะสร้างที่หน้าพระวิหารหลวง วัดสุทัศนเทพวราราม ตามพระด าริใน
สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ ในการประชุมเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471ว่า

“อันว่าปฐมบรมราชานุสรณ์นั้น อาจท าได้หลายอย่าง แต่อย่างใดเห็นจะสู้ท ารูปสนองพระองค์ตั้งในที่

เปิดเผยให้เป็นสง่าไม่ได้ ด้วยพระองค์ทรงพระคุณเป็นที่นับถือแห่งชนทั้งหลาย ย่อมจะมีความพอใจที่จะได้
ถวายบังคมทุกคราวที่ผ่านไป หรือทั้งมีวันประชุมกันถวายบังคมเป็นงานใหญ่ประจ าปีด้วย

ความติดใจในความงามของโมนุเมนต์ซึ่งเขาท าถวายพระเจ้าวิตโตริโอ เอมานวล (Vittorio

34
Emmanuele) พระเจ้าแผ่นดินอิตาลี อันมีตึกเป็นลับแลบังหลัง จูงใจให้นึกอยากท าอย่างนั้นบ้าง”
ต่อมาในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2471 กรรมการองค์หนึ่ง คือพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระก าแพงเพชร

อัครโยธิน มีความเห็นว่าควรสร้างสะพานข้ามแม่น้ าเจ้าพระยาขึ้น โดยสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ตาม

ความคิดเดิมไว้ที่ใกล้สะพานใหม่นั้น ก็จักเป็นกุศลทานแก่ทวยราษฎร์ ที่สุดในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2471 รัชกาล
ที่ 7 จึงมีพระบรมราชวินิจฉัยให้สร้างทั้งสะพานและพระบรมราชานุสาวรีย์ โดยในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2472

รัฐบาลสยามได้เลือกว่าจ้างบริษัทดอร์แมนลอง (Dorman long Co.) ประเทศอังกฤษให้ด าเนินการก่อสร้าง

สะพานพระพุทธยอดฟ้า และในเดือนต่อมาก็มีรายงานข่าวว่าบริษัทดอร์แมนลองได้เสนอแบบร่างให้พระบรม
ราชานุสาวรีย์เป็นพระบรมรูปทรงม้าส าริด ออกแบบโดยเซอร์จอห์น เบอร์เน็ท (Sir John Burnet)

35
ประดิษฐานบนฐานหินอ่อนหรือหินแกรนิตด า อยางไรก็ดี ในเวลาเดียวกันนั้น รัชกาลที่ 7 ได้โปรดเกล้าฯ ให้
สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ อุปนายกราชบัณฑิตยสภา ทรงออกแบบและอ านวยการก่อสร้าง
พระบรมราชานุสาวรีย์ โดยในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2472 ได้ทรงน าแบบร่างพระบรมรูปแบบประทับนั่งขึ้น

ทูลเกล้าฯ ถวาย เมื่อได้รับพระบรมราชานุญาตแล้วจึงโปรให้นายเฟโรจี (Corrado Feroci) นายช่างปั้นกรม

ศิลปากรปั้นหุ่นพระบรมรูป และส่งไปหล่อที่ประเทศอิตาลี (ภาพที่ 4-56 ถึง 4-60)
พระบรมรูปรัชกาลที่ 1 นี้ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ทรงออกแบบให้ทรงเครื่องราชขัต

ติยาภรณ์ ประทับเหนือพระราชยานกง ตั้งอยู่บนฐานสูงประดับด้วยศิลา มีเครื่องบูชาท าด้วยโลหะตั้งสองข้าง

ทั้งหมดประดิษฐานบนเกยสูง ด้านหน้าเกยมีผ้าทิพย์เป็นหินอ่อนจ าหลักลาย เบื้องหลังพระบรมรูป “มีซุ้ม

101