Page 110 - kpi21595

อนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ดอนเสาโฮงแห่งนี้ จึงได้มีการนัดประชุมกับผู้นำท้องที่เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว แจ้งเรื่อง

การคืนพื้นที่ของโรงเรียนดอนเสาโฮงบางส่วนแก่กรมธนารักษ์ รวมไปถึงโครงการเพาะเห็ดโคนต้นไม้ดังกล่าว
จากนั้นจึงเชิญชวนทุกฝ่ายร่วมกันลงนามในธรรมนูญอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติที่แกนนำพลเมืองยกร่างขึ้น

คือ “ธรรมนูญรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม”

ข้างต้นเป็นรูปแบบกิจกรรมที่แกนนำพลเมืองจัดขึ้นภายใต้โครงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม จะเห็นได้ว่ารูปแบบกิจกรรมไม่ซับซ้อน แบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอนอย่างชัดเจน เริ่มจากโรงเรียนดอน

เสาโฮงดำเนินการคืนพื้นที่ป่าบางส่วนให้แก่กรมธนารักษ์ จากนั้น ใช้พื้นที่โรงเรียนพลเมืองแลกเปลี่ยนประเด็น
ปัญหาและความห่วงใยดังกล่าวกับเพื่อนนักเรียนพลเมือง แล้วจึงยกร่างธรรมนูญรักษาทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อมขึ้นมาหนึ่งฉบับโดยคุณครูผู้ซึ่งผลักดันการคืนพื้นที่ราชพัสดุดังกล่าว และสุดท้ายจึงจัดเวทีลงนามใน

ธรรมนูญรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมขึ้นเท่านั้น
จากการสัมภาษณ์แกนนำพลเมือง ไม่พบว่ามีกิจกรรมที่ส่งเสริมให้เกิดสำนึกพลเมืองของคนในชุมชน

ต่อเนื่องหลังจากนั้น นอกจากการกำหนดเขดพื้นที่ “หวงห้าม” ไม่ให้ชาวบ้านเข้าไปเก็บเห็ดเพื่อแก้ไขปัญหา
การบุกรุกพื้นที่ป่าสาธารณะ ในแง่นี้ รูปแบบการจัดกิจกรรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของ

แกนนำพลเมืองพนมไพรและนักเรียนพลเมืองพนมไพรโดยการลงนามใน “ธรรมนูญ” หรือกติกาฉบับชุมชน

ร่วมกันจึงไม่ได้มีลักษณะของการมุ่งเน้นการสร้างความเป็นพลเมืองโดยการถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ
บทบาทและความสำคัญของพลเมืองสู่คนในชุมชนและส่งเสริมให้เกิดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมือง

ร่วมกันตามรูปแบบการสร้างสำนึกพลเมืองที่สถาบันพระปกเกล้าได้ถ่ายทอดให้ กิจกรรมนี้มีรูปแบบที่เน้น

“การประชุมในระยะสั้น” จากนั้นผู้เข้าร่วมประชุมก็แยกย้ายกันไปโดยไม่มีการนัดหมายว่าจะมาพบกันอีก
หรือไม่เพื่อทำกิจกรรมอื่นๆร่วมกันอีก อาทิ ในกรณีนี้อาจเป็นการร่วมกันเพาะเห็ดระหว่างชาวบ้านและ

นักเรียนพลเมือง หรือการร่วมกันปลุกต้นไม้เพิ่มเติมโดยชาวบ้านและนักเรียนพลเมือง
ผลจากการสัมภาษณ์แกนนำพลเมืองอำเภอพนมไพร ได้ความว่า กิจกรรมเพาะเห็ดนั้นผู้ที่ดำเนินการ

คือ นักเรียนโรงเรียนดอนเสาโฮงและนักเรียนพลเมืองตำบลพนมไพรบางส่วนที่ไม่ติดภารกิจ ในส่วนของการ

ดูแลไม่จำเป็นต้องดูแลเพราะเห็ดสามารถเติบโตได้เองตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม ได้มีการขอความร่วมมือ
ชาวบ้านรอบบริเวณป่าดอนเสาโฮงซึ่งได้แก่ หมู่ที่9 หมู่ที่8 หมู่ที่16 หมู่ที่17 และ หมู่ที่18 ให้ช่วยกันเป็นหูเป็น

ตาในการสอดส่องผู้ที่ลักลอบเข้าเก็บเห็ดในป่าแห่งนี้ เพราะตามธรรมนูญฯแล้วผู้ใดลักลอบเก็บเห็ดจะต้อง
ระวางค่าปรับ 500 บาท อย่างไรก็ตาม แกนนำพลเมืองผู้นั้นก็ระบุว่าสุดท้ายก็ยังพบว่ามีการลักลอบเก็บเห็ด

อยู่ดี “เดี๋ยวนี้ยังมีคนที่มาลักขโมยถ้า 1 ดอก 500 บาท แต่ก็มีคนมาขโมยตั้งแต่ยังไม่สว่างนั่นแล่ะ แต่มีกฎก็

ดีกว่าไม่มีกฎ” จากข้างต้นสะท้อนให้เห็นผลลัพธ์จากการดำเนินโครงการนี้ได้ประการหนึ่งว่า ชาวบ้านใน
บริเวณโดยรอบยังไม่เกิดสำนึกการเป็นพลเมืองในการร่วมกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

เพราะยังคงมีการลักลอบเก็บเห็ดปรารกฎให้เห็นอยู่

จากข้างต้น สามารถอนุมานได้ว่าด้านผู้ที่ไม่เข้ามาบุกรุกพื้นที่ป่านั้นก็อาจแบ่งได้เป็น 3 กรณีคือกรณี
แรกคือผู้นั้นไม่เคยบุกรุกป่าดังกล่าวอยู่แล้ว กรณีที่สองคือต้องการเก็บเห็ดและสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว ดังที่

แกนนำพลเมืองอำเภอพนมไพรคนเดิมเล่าให้ฟังว่า “ทีนี้เขาเห็นตัวอย่างจาก โรงเรียนเราด้วย ว่าเราปลูกเห็ด

99