Page 58 - 21736_Fulltext
P. 58
37
2. การออกแบบการไกล่เกลี่ยโดยละเอียด
เมื่อวิเคราะห์ความขัดแย้งได้แล้วว่า ใครขัดแย้งกับใคร ขัดแย้งกันเรื่องอะไร และระดับ
ความขัดแย้งเป็นอย่างไร มาสู่ขั้นตอนการออกแบบอย่างละเอียด ขั้นตอนการออกแบบยังรวมถึงการ
ประเมินว่าคู่กรณีจะใช้การเจรจาแบบยึดจุดยืนหรือจุดสนใจ ทางเลือกจะมีอะไรบ้าง อีกทั้งยังรวมถึง
ประเมินจิตใจคู่กรณี กฎ กติกาใดที่ควรใช้ ประเมินทางตันที่อาจเกิดขึ้นได้ว่ามีอะไรบ้าง การไกล่เกลี่ย
ในศาลยุติธรรม ใช้วิธีการ “แยกคน แยกสำนวน แยกห้อง” กล่าวคือมีผู้ประนีประนอมที่ไม่ใช่ผู้
พิพากษาเจ้าของสำนวนเป็นผู้ทำหน้าที่ไกล่เกลี่ย และมีห้องไกล่เกลี่ยที่แยกออกมาจากห้องพิจารณา
คดี สถานที่ในการไกล่เกลี่ยมีความสำคัญเช่นกันในการทำให้คู่กรณีรู้สึกยอมรับว่ามีความเป็นกลาง
และทำให้ผู้เกี่ยวข้องรู้สึกสบายใจในการพูดคุย มีบรรยากาศที่ไม่อึดอัด ผ่อนคลาย เป็นรูปแบบที่ไม่
ก่อให้เกิดความรู้สึกเผชิญหน้า หรือมุ่งเน้นเอาแพ้ เอาชนะกัน เป็นสถานที่ทำให้คนอยากเล่าเรื่อง
อยากพูดคุยหาข้อตกลงร่วมกัน รูปแบบการใช้โต๊ะกลม เป็นที่นิยมมากขึ้น ลองนึกถึงภาพของโต๊ะจีน
ในงานเลี้ยง จะเห็นหน้ากันหมด ทุกคนเท่าเทียมกันในการตักอาหาร ไม่ต้องมีประธานมานั่งหัวโต๊ะ
การใช้รูปแบบโต๊ะกลมหรือจัดเป็นวงกลมมีหน่วยงานต่างๆ นำรูปแบบนี้ไปใช้ในการจัดเวที
ปรึกษาหารือ หรือแม้แต่ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันเพื่อหาคำตอบในเรื่องนโยบายสาธารณะที่
เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชน โปรดดูภาพที่ 2.17 เป็นการจัดเวทีประชาเสวนาหาทางออกแบบ
โต๊ะกลม
ภาพที่ 2.17 การประชาเสวนาหาทางออกแบบโต๊ะกลม จาก ห้องเรียนรู้ของหลักสูตรประกาศนียบัตร
แนวคิดพื้นฐานด้านการจัดการความขัดแย้ง
3. สร้างความไว้ใจและความร่วมมือ
เราควรจะต้องมีความเข้าใจในความขัดแย้งให้ลึกซึ้งมากขึ้นในมิติต่างๆ เพื่อทำให้เกิด
การจัดการความขัดแย้งได้ดีขึ้น จากแนวคิดที่เน้นพิจารณาความขัดแย้งทั้ง 3 ด้าน ทั้งในด้านของ
เนื้อหา (Substance) วิธีการ (Procedure) และความสัมพันธ์ (Relationship) แต่บางครั้งใช้คำอื่น
คือคำว่าอารมณ์ (Emotion) ซึ่งเห็นว่าทั้งวิธีการและความสัมพันธ์ที่ใช้มีความสำคัญมาก ไม่ควร
